Артезиан құдығы

Артезиан құдығы — жер астынан артезиан суын алу үшін бұрғыланған ұңғыма немесе қазылған құдық; жердің терең қабаттарынан ағып немесе атқышап шыққан артезиан суын әр түрлі мақсатта пайдалану үшін бүрғылап арнайы жасалған ұңғыма[1].

Колорадо штаттың оңтүстік-шығысында орналасқан артезиан құдығы

Артезиан құдығы біздің заманымыздан бұрынғы Мысырда, Қытайда пайдаланылған[2][3]. Қазақстанда артезиан құдығы XIX ғасырдан бастап қазылды. Қазіргі кезде арнаулы қондырғылармен бұрғыланады және оның тереңдігі жүздеген метрге жетеді. Су арыны әлсіз болып, өздігінен шықпаса, артезиан құдығына сорғы орнатылады. Жер асты қабаттары берік тау жыныстарынан тұратын болса, артезиан құдығының қабырғасы шегенделмейді. Борпылдақ, сусымалы жыныстардағы (қиыршық тас, құм, малта тас, т.б.) артезиан құдығының қабырғалары темір, темір-бетон құбырлармен немесе ағашпен шегенделеді. Суды механикалық қоспалардан (лай, саз, т.б.) тазарту үшін артезиан құдығының түбіне түрлі сүзгілер қойылады. Олар тоттанбайтын материалдардан жасалады.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
  2. История бурения скважин и её технологий  (орыс.). Тексерілді, 20 желтоқсан 2019.
  3. Well Sinking—Artesian Wells  (ағыл.). Тексерілді, 20 желтоқсан 2019.