Аспан механикасы

Аспан механикасы — астрономияның гравитациялық өрістегі Күн жүйесі денелерінің қозғалысын зерттейтін бөлімі. «Аспан механикасы» деген атауды ғылымға алғаш рет 1798 ж. француз ғалымы П. Лаплас енгізген. 1845 ж. ағылшын астрономы Джон Адамс (1819 – 1892) пен француз астрономы Урбен Леверьенің (1811 – 1877) Нептун планетасын ашуы классикалық теорияның аса маңызды жетістігі болды. Қазіргі замандағы ғарыштық ұшырулар планеталар қозғалысының теорияларының дәлдігіне жоғары талап қоюда. 2) Кіші планеталар (астероидтар) қозғалысының теориясы. 3) Кометалар қозғалысының теориясын жасау. 4) Планеталардың табиғи серіктерінің қозғалысы тура мәселе. 5) Үш дене мәселесі – Күн жүйесіндегі Жер – Ай жүйесіндегі ғарыштық аппараттардың қозғалысы. 6) Ай қозғалысының теориясы. 7) Күн жүйесінің орнықтылығының мәселесі. 8) Аспан механикасының резонанстық мәселелері. 9) Табиғи аспан денелерінің айналмалы қозғалысының мәселері т.б.

Құйрықты жұлдыз, жасанды жер серіктері т.б. үшін гравитациялық күштен басқа реактивтік күш, сәуле қысымы, масса өзгерісі т. б. ескеріледі. Аспан механикасының зерттейтін проблемасына гравитациялық өрістегі аспан денелерінің жалпы мәселелері (n дене есебі, жеке жағдайда үш дене немесе екі дене есебі), нақты объектілердің (планеталар, жасанды жер серіктері т. б.) қозғалысы, астрономиялық тұрақтылардың мәндерін анықтау, эфемеридті құрастыру жатады. 20 ғасырдың ортасынан Аспан механикасының жаңа саласы — релятивистік Аспан механикасы дами бастады.

Аспан механикасы ең бастысы күн жүйесіндегі денелерді зерттейді — планеталардың күнді айналуы, спутниктердің планеталарды айналуы, кометалар және басқа да кішігірім аспан денелерінің қозғалысын бақылауға негізделген.