Атажұрт (баспа)

Дүниежүзі қазақтары қауымдастығының «Атажұрт» баспа орталығы - алғаш құрылған жылдары ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің «Мәдени мұра» бағдарламасы, ал, кейіннен «Әдебиеттің әлеуметтік маңызды түрлерін басып шығару» бағдарламасы бойынша «Шетелдегі қазақтар» сериясымен кітаптар шығарып келеді.

Баспа орталығы шетелдегі қазақ диаспораларының мәдени-рухани бай мұраларын жинақтап, жарыққа шығару, жұртшылық арасында кеңінен насихаттау ісінде біршама табысты нәтижелерге қол жеткізді. 2000 жылдан бергі кезеңде баспа орталығынан жарық көрген Қажығұмар Шабданұлы, Таңжарық Жолдыұлы, Дәлелхан Жаналтай, Сұлтан Жанболатов, Батырхан Құсбегин, Халифа Алтай, Жақсылық Сәмитұлы, Зардыхан Қинаятұлы, Омарғазы Айтанұлы тәрізді шетелде өмір сүрген талантты, біртуар қазақ ақын-жазушыларының, Қытай, Моңғолия, Өзбекстан елдеріндегі жас ақындардың ұжымдық жыр жинақтарын қазақ елінің әдеби-мәдени, рухани өміріне қосылған елеулі үлес санауға болады. Қажығұмар Шабданұлының “Тана”, 6-томдық “Қылмыс пен жаза” романдары әдебиетімізге күрескерлік рух сыйлап, үлкен серпіліс әкелсе, Сұлтан Жанболатовтың “Елжау Күнби”, “Ежелгі ұлыс тарихы” кітаптары 5 мың жылдық тарихы бар Қытай жылнамаларының құпияларын ашып, ғасырлар тереңінен сыр суыртпақтайды. Ел мен жер тарихы туралы байыпты байламдар айтады. Тілдік, стилдік жағынан теңдессіз құнды дүние саналатын Күнгей Мұқажанның “Ортеке” жинағының шығуы да баспа жұмысының биік көрсеткіші болып саналады.

«Атажұрт» баспа орталығы алдағы кезеңдерде де шетелдерде өмір сүрген, өмір сүріп жатқан және сырт жерлерде туып-өсіп қазір Қазақстанға оралған авторлардың көркемдігі жоғары әдеби туындыларын, диаспорология мен этнографиялық, тарихи-танымдық тақырыптарды қамтыған публицистикалық және ғылыми құнды дүниелерін үздіксіз жариялай бермек. 2013 жылы жарық көруге тиіс осындай 16 автордың еңбегін шығаруды бекіту үшін баспа орталығы ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Ақпарат және мұрағат комитетіне ұсынды.

2000-2011 жылдары “Атажұрт” баспа орталығынан Қытай, Моңғолия, Өзбекстан, Ресей, Түркия елдерінде тұратын және сырт жерлерден атамекенге көшіп келген қандастарымыздың төмендегідей кітаптары жарық көрді.

• Жаналтай Дәлелхан. Қилы заман – қиын күндер. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2000. – 160 бет.
• Жанболатов Сұлтан. Елжау Күнби. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2000. – 520 бет.
• Қинаятұлы Зардыхан. Моңғолиядағы қазақтар. І том. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2001. – 320 б.
• Алтай Халифа. Алтайдан ауған ел. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2002.
• Құсбегин Батырхан. Зуқа батыр. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2002.
• Сәмитұлы Жақсылық. Қытайдағы қазақтар. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2002. – 312 б.
• Жолдыұлы Таңжарық. Таңдамалы шығармалар жинағы. І, ІІ том. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2004.
• «Алтын алқа» (Өзбекстан ақындарының жыр кітабы). – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2003.
• Алтын алқа. Өлеңдер жинағы. Өзбекстандық ақындар. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2005. – 224 бет.
• Әбдіқадырұлы Мұхамед. Алыстағы әуен. Автор, әнші сазгердің өзінің туындылары.– Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2005. – 208 бет.
• Шабданұлы Қажығұмар. Қылмыс. Роман. І том.– Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2005.
• Арабин Қазымбек. Аққулар жүзген ақ айдын. Өлеңдер. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2006. – 328 бет.
• Егеубай Айнұр. Менің әкем. Жинақ. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2006. – 256 бет.
• Егеубаев Оразынбай. Көкбөрі немесе тағдыр тәлкегі. Роман–эссе. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2006. – 256 бет.
• Қапшықбайұлы Серік. Жоқ. Роман. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2006. – 224 бет.
• Рахметұлы Шынай. Қарагер. Жыр кітабы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2006. – 192 бет.
• Төлегенұлы Ерлен. Ермен иісі: Әңгімелер. – Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2006. – 144 бет.
• Ақ бота. Балалар кітабы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2007. – 112 бет.
• Атажұрт асыл қазына. Өлеңдер жинағы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2007.
• Жүзім бағы. Өзбекстандық ақындар. Жыр жинағы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2007 ж. – 112 бет.
• Күнгей бет. Қытай қазақ ақындарының өлең-жырлары /Құрастырған Шәкенұлы Жәди./ – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2007. – 136 бет.
• Үлімжіұлы Ақыт. Жиһаншаһ. Өлеңдер-дастандар /Құрастырғандар: Шәкенұлы Жәди, Қ. Нұртазаұлы./ – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2007. – 248 бет.
• Қинаятұлы Зардыхан. Моңғолиядағы қазақтар. ІІ том. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2007. – 256 бет.
• Шәкенұлы Жәди. Қытайдағы қазақтар. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2007.
• Разданұлы Мағаз. Алтайдың ақиықтары. Тарихи роман. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2008. – 368 бет.
• Татанайұлы Асқар. Ел қорғаны Абылай. Өлеңдер, дастан. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2008 ж. – 216 бет.
• Толғауы тоқсан қызыл тіл. Шешендік сөздер / Құрыстырған Шәкенұлы Жәди./ – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2008 ж. – 176 бет.
• Төкеева Ырысалды. Ой толқыны. Өлеңдер жинағы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2008 ж. – 128 бет.
• Жасыл қанат нұрлы сөз. Жыр жинағы. – Алматы: – Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2009. –104 бет.
• Маман Жұмаділ. Қара тұйғын. Хикаяттар. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2009. – 296 бет.
• Құмарұлы Шәміс. Көз жасы сарқылмайды. Роман. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2009.– 272 бет.
• Шалұлы Жәмлиқа. Сүмбіле. Әңгімелер. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2009. – 200 бет.
• Шабданұлы Қажығұмар. Қылмыс. Роман. І том – 416 бет.,Қылмыс. Роман. ІІ том – 368 бет., Қылмыс. Роман. ІІІ том, Қылмыс. Роман. ІV том. – 412 бет., Қылмыс. Роман., Қылмыс. Роман. VІ том – 512 бет. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2009.
• Байбесік тұмалары. Баян-Өлгий қазақ ақындарының ұжымдық жыр жинағы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2010. – 192 бет.
• Баянбайұлы Қайролла. Сәлкеусіз сезімдер. Роман. –Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2010. – 248 бет.
• Дәлелбек Батыр. Тілеп алған қасірет. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2010. – 272 бет.
• Қабанұлы Байыт. Бұрымбибі. Өлеңдер жинағы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2010. – 164 бет.
• Қызырханқызы Нұрила. Аңшылық хикаяттары. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2010. – 192 бет.
• Мұрат Шаймаран. Еркін аспан өлеңі. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2010. – 206 бет.
• Байбатырұлы Имашхан. Қызылтөбе. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2011. – 285 бет.
• Жүкен Хаман. Көшпенділердің қысқа тарихы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2011. – 210 бет.
• Мәнбазарұлы Орынғазы. Ұлар. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2011. – 170 бет
• Мұқажан Күнгей. Ортеке. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2011. – 265 бет.
• Омарұлы Мекембай. Төрткүл дүние. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2011. – 320 бет.
• Сан ғасырлық сағыныш / Құрастырған Меллат Рамит./ – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2011. – 300 бет.
• Рахмет Сұраған. Көгілдір шабыт. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы.– 2011. – 185 бет.
• Хабсатарұлы Ғалыммұрат. Қазақ болмысы. – Алматы: Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы. – 2011. – 360 бет.

2012 жылы басылымдар туралы

2012 жылы ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Ақпарат және мұрағат комитетінің “Әдебиеттің әлеуметтік маңызды түрлерін басып шығару” бағдарламасы бойынша ДҚҚ-ң “Атажұрт” баспа орталығынан 17 кітап жарық көрді. Қытай, Моңғолия, Ресей қазақ ақын-жазушылардың шығармалары және диаспоратану тақырыбындағы дүниелері жарияланды. Алдағы 2013 жылы «Атажұрт» баспа орталығы шетелдік қазақ жазушыларының әдеби-көркем шығармаларын және ғылыми-танымдық, этнографиялық, диаспорологиялық дүниелерді оқырмандар назарына ұсына бермек.

Баспа туралы пікірлер

• Аталмыш баспаның Бас редакторы Ақберен Елгезектің айтуынша, Қытайдағы қазақ әдебиетінің классигі, белгілі саяси қайраткер, шынжаңдық қандасымыз Қажығұмар Шабданұлының алты томдық «Қылмыс» романы, сондай-ақ Қытай қазақтары арасындағы әдебиетсүйер қауымға кеңінен танымал Шәміс Құмарұлының «Көз жасы сарқылмайды» романы Қазақстанда тұңғыш рет жарық көрген. «Бұл роман 1930-1940 жылдар ішіндегі Қытайдағы қазақтардың басынан өткен зұлмат жылдарды оқиғаға өзек етіп, қасіретті тағдырын шежіре ғып шертеді», дейді Бас редактор.
• Сонымен қатар баспадан Қытайдағы қазақ әдебиетінің белгілі өкілі Жұмаділ Маманның «Қара тұйғын» хиқаяттары, Моңғолиядағы қазақ прозасына тың сүрлеу, соны соқпақ салған қаламгер Жамлиқа Шалұлының «Сүмбіле» атты әңгімелер жинағы және «Жасыл қанат нұрлы сөз» жыр жинағы жарық көріп отыр. «Бұл жыр жинағына Дүниежүзі қазақтары қауымдастығын құрушылардың бірі Қалдарбек Найманбаевтың 70 жылдығы мен мемлекеттік тілді насихаттауға байланысты және «Отаным -жаным, ана тілім - арым» атты халықаралық мүшәйрасына қатысқан 30-дан аса ақындардың өлеңдері кіріп отыр», дейді А. Елгезек.
• Баспа мұнымен шектелмей Қ. Қобландин мен Г. Меңдіқұлованың «Өзбекстандағы қазақтардың тарихы және бүгінгі дамуы» атты ғылыми монографиясын шығарып отыр. «Бұл монографияда қазақстандық тарихнамада алғаш рет жинақталған, жүйеленген және сарапталған мұрағат құжаттары мен статистикалық материалдар негізінде Өзбекстан Республикасында өмір сүрген қазақтардың тарихы және қазіргі кезеңдегі жағдайлары туралы мәселелер кешенді түрде зерттелген», дейді Бас редактор.