Ат арқасын суыту
Ат арқасын суыту - мініс атын дұрыс пайдалану ережелерінің бірі. Оның мәні - ұзақ жолдан, міністен (сондай-ақ, жүк тасудан, арба тартудан) соң бусанып тұрған аттың демін алдырып, терін бастыру. Егер суық маусым болса, бу санып келген атты қораға кіргізіп, тізгінмен қаңтарын (жем, суға жолатпас үшін), айыл-тартпасын босатып, жабулап қояды немесе ерін алып, тоқымын сол күйінде қалдырып, тартпамен бостау тартып қояды. Әбден тері кеуіп, ентігін басқан соң ер-тоқымын алып отқа қояды. Егер атты осындай күтімге алмай суытуы дұрыс болмаса, яғни жүріп келе салысымен бірден ер-тоқымы алынса, ат арқасын жел көтеріп, оның салдары жауыр өршуге алып келеді. Және аттың демі басылмай бірден су ішкізу немесе оттату түрлі ауруларды қоздыруы мүмкін.
Сонымен бірге бәйгеге немесе көкпар тартуға қатысқан атты бірден тоқтатпай, ұзақ уақыт аяңдатып жүргізіп суытатын тәсілді ат аяғын суыту деп атайды. Әйтпесе, ат аяғына қан ұйып, яғни «аяғына қан түсу» деп аталатын ауыр дертке ұшырайды. Немесе қызылмай болып қалады. Сондықтан казақы ортада ат арқасын суыту үрдісіне ерекше көңіл бөлген. Ат арқасын суыту үрдісі таң атқанша созылады. Мұны таң асыру деп атайды. Қазақта шаршағаннан кейін демалудың қажеттілігін білдіретін аяқ суыту деген сөз осыған байланысты айтылса керек.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |