Ачоли (аколи, ганг, шули, макшдуру) — Уганданың солтүстігі мен Суданның оңтүстігінде тұратын этникалық топ. 2002 жылғы халық санағы бойынша Угандада 1 145 357 адам тіркелген.[1] Сонымен қатар Суданда 20 мың адам тұрады.[2]

Ачоли
аколи, ганг, шули, макшдуру
Бүкіл халықтың саны

1,1 млн.

Ең көп таралған аймақтар

 Уганда  Судан

Тілдері

ачоли тілі

Діні

суннизм

Тілі

өңдеу

Тілі ачоли тілі – батыс нилот тілі, луо топтары (оңтүстік луо).[3]

Діні

өңдеу

Дәстүрлі нанымдарды ұстанады, мұсылман-сүнниттер бар.

Тарихы

өңдеу

Ачоли - Уганданың солтүстігіне Суданның оңтүстігіндегі Бахр-эль Газал аймағынан келген луо халқы. 17 ғасырдың аяғынан бастап Уганданың солтүстігінде тұратын лоу халықтары арасында жаңа қоғамдық-саяси жүйе дамып, ол негізінен рводи басқаратын тайпа басшысы лауазымының қалыптасуымен сипатталды. 19 ғасырдың ортасына қарай Ахолилендтің шығысында шамамен 60 шағын елді мекен болды. 19 ғасырдың екінші жартысында солтүстіктегі араб тілінде сөйлейтін көпестер оларды Шооли деп атай бастады, бұл термин ачолиге айналды.

Кәсібі

өңдеу

Қазіргі заманғы ачолидің негізгі кәсібі - мал шаруашылығы және қолмен атқарылатын егіншілік (тары, құмай жүгері, бұршақ дақылдары, күнжіт). Ұсталық және басқа да қолөнер түрлері дамыған.[4]

Өмір салты

өңдеу

Ачолидің тұрғын үйлері дөңгелек пішінді (негізі сырықтар мен шыбықтардан құрастырылып, балшықпен сыланған), төбесі жұқа бұтақтармен және сабанмен жабылған.

Еуропалық киімдер кең таралған. Негізгі тағамы тары ботқасы және сүт, маниок, көкөністер, жабайы жемістер мен балық пайдаланылады. Тарыдан сыра жасалады.

Дереккөздер

өңдеу