Ашина Хелу қаған
Ашина Хелу қаған (тақтағы есімі қытайша: 沙钵罗可汗 - Шаболокэхань, жеке есімі қытайша: 阿史那贺鲁 - Ашинахэлу) — 653 жылдан 657 жылға дейін билік еткен Батыс Түрік қағанатының қағаны. Қағанаттың бірлігін аз уақыттың ішінде қалпына келтіре алды. Тан империясымен тең емес соғысқа түсуге мәжбүр болды, бұл соғыс қағанаттың тәуелсіздігін жоғалтуына себеп болды.
| Ашина Хелу қаған 沙钵罗可汗 | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 653 — 657 | ||
| Ізашары | Ешбар Елтеріс қаған | |
| Ізбасары | Ашина Дучжы қаған | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Тәңіршілдік | |
| Дүниеге келуі | белгісіз Қазақстан | |
| Қайтыс болуы | 657 | |
| Әкесі | Бури шад | |
өңдеу  |
||
Жас кезі өңдеу
Ол Бури шадтың ұлы, әрі Баға шад Елтебердің немересі, Яң Соух тегін Савэның шөбересі, Қара Шұрын Түріктің шөпшегі болған. 633 жылы Нишу Дулу Хелуге Жабғу лауазымын берді. Хэлу бес аймақты басқарған (Чуюе, Чуми, Гусу, Гэлолу және Нушеби). 646 жылы Ирбис Шегуй хан чуюе мен чумилер бас көтерді дегенді естіп, Хелуды олардың көсемі деп шешті. Хэлу Қытайға қашып кетіп, Таң Империясына қызмет ете бастады. Көп ұзамай ол Батыс аймақтағы жерлер үшін түріктермен соғысты. 653 жылы Таң елінде оның дұшпандарының саны көбейді. Ол Хиюнның кеңесімен, Таң елін тастап, Батыс қағанатқа қайтып оралды.
Басқаруы өңдеу
Түріктер Хелуды азат етуші ретінде қарсы алды. Сөйтіп Мыңбұлақ аймағында ол Халлыг Ышбара Жағбу қаған деп жариялады да Ирбис ханды өлтірді.