Ақы киім - өлікті жөнелту ғұрпында үлестірілетін кәде киімі. Ақы киімін арулауға, яғни мәйітті жууға қатысқан үш адамға беріледі: басына түскенге тымақ, ортасына түсушіге белбеу, аяқ жағына түсушіге етік беріп, әр қайсысына сырт киімдік пұл немесе дайын шапан, жейде (ақтық пұл) қосады. Төртінші адам мәйітке су құйып берген адамға бір шаршы ақтық беріледі. Бесінші еліктің ақы иесі, яғни жақын жанашыры болғандықтан оған Ақы киім де, ештеңе де берілмейді. Киім әдетте өліктің жетісіне арналған науқанда аят оқылып таратылады. Қазақы ортада қалыптасқан салт бойынша, ақы киімін марқұмның артындағылар дән-дәулеті мен ауқатына қарай берген: қарапайым матадан қымбат кездемеге дейін немесе көн етік былғары, әміркен етіктер де берілген. Алайда, өлік үшін сауапты болады деп ысырапшылықка ұрынуға жол берілмеген. Мүмкіндігіне қарай дайын киім немесе киімдік материалды (тыстық және іштік мата) немесе киімнің құнына татитын мал, мүлік немссе ақша ақы киім ретінде үлестірілген. Ертеден келе жатқана киімі берілмесе, марқұмның мойынына қарыз болып кетеді деп сенген және ондай қарыз адамды тозақ отына түсуіне себепкер болады деп түсінген.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2