Ақ алып шығу

Ақ алып шығу (салт, ырым). Қазақ халқы сүтті, қымызды, шұбатты, айранды тағы басқа сүт тағамдарын «ақ» деп атайды да оны қасиетті, киелі зат санатына жатқызады. Сол сияқты ақ түсі де киелі, адалдық ұғымды білдіреді. Халық дәстүрінде ауылға келген көш алдынан шығу – адамгершілік, мұсылмандық, болашақ көршілік парыз. Ақ алып шығу «осы ақтай таза, дәмді болайық» деген тілекті білдіреді. Мұндай жағдайда жаңа көшіп келгендер ризалық, білдіріп алғыс айтады. Бір тоқтысын сойып көршілерін қонаққа шақырады. Ал бұрынғы көршілер бұдан бұрын «ерулікке» шақырып үлгіреді. Көші көшіп келіп жатқанда оның алдынан шықпау, ерулік бермеу қазақы салтты бұзғандық, көргенсіздік болады. Мұндай ұят, ерсі істі жұрт айта жүреді.

Ақ алып шығу — қазақ халқының бірлігі мен мейірбандығын танытатын рәсімдерінің бірі. Ертеректе іргесіне көшіп келе жатқан ауылдың алдынан “Көш байсалды болсын!”, — деп, қазақ үшін ас атаулының киелісі ас алып шығу дәстүрі болған. Көшіп келе жатқандардың көшбасшысы көлігінің бұйдасын ұстап қарсы алғаннан кейін екі ауылдың аналары көштегілерді аялдатып, сабадағы қымыз бен дастархандағы еттен ауыз тиген. Қазақта тұсынан өтіп бара жатқан көшке ақ алып шықпау әдепсіздікке саналған. Көңілінде дығы бар, береке жағына беттемегендер ғана бұл рәсімге бой ұрмаған.