А. Островский атындағы Батыс Қазақстан облыстық орыс драма театры

А. Островский атындағы Батыс Қазақстан облыстық орыс драма театры1859 жылы Орал қаласында ашылған мәдени орталық.

А. Островский атындағы Батыс Қазақстан облыстық орыс драма театры
сурет
Орналасуы  Қазақстан
Орал
Негізделгені 1859
Бас режиссёрі Оксана Калуша

Тарихы

Театрдың тарихы 1859 жылдан басталады. Алғаш рет Орал казак әскерінің наказной атаманы А. Столыпиннің бастамасымен құрылған. Театр труппасы 1859 жылы күзде А.Н. Островскийдің "Кедейлік кемістік емес" атты комедиясымен шымылдық ашты. Алғашқы кезде труппада әуесқой актерлар ойнады. Труппа құрамына көршілес Орынбор мен Саратов қалаларынан кәсіби әртістер шақырылды. Осы кезеңінен бастап Орал драма театры іске кірісті. Осы маусымда (1859–1860 жж.) А.Н. Островскийдің "Поздняя любовь" атты тағы бір шығармасы сахналанды, "Кэтти и Бэтти" опереттасы қойылды. Оның музыкасын атаман А.Д. Столыпин мен орыс композиторы А.С. Даргомыжский бірлесе отырып жазып шықты. Бұл кезеңдегі театр репертуарының негізі бір актілі комедиялар мен водевилдерден құралды. 1890 жылдан бастап кәсіби театрға айналды.

Кәсіби кезең. Қойылымдар

Қазан төңкерісінен кейін театр заман талабына сәйкес қайта құрылды. Оның сахнасында орыс классикалық драматургиясы туындыларымен қатар кеңес драматургтары А.Н. Афиногеновтің, В.Н. Билль-Белоцерковскийдің, В.В. Вишневскийдің, Н.Ф. Погодиннің, К.А. Треневтің шығармалары, сондай-ақ, шет ел әдебиетінен Ф. Шиллердің "Қарақшылары", "Зұлымдық пен махаббаты", Лопе де Веганың "Қой бастауы", тағы басқа туындылар қойылды. Театрда әр жылдары Қазақстанның халық әртісі Н.К. Ангаров, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі З.М. Акимова, т.б. өнер көрсетті. Режиссерлер Ресейдің еңбек сіңірген әртісі В.К. Данилов пен П.П. Поддубный қызмет етті. 1960 жылы театрға белгілі орыс драматургі А.Н. Островскийдің есімі берілді. XX ғасырдың 60-жылдарынан кейін театр сахнасында Островскийдің "Жылтырағанмен жылытпайдысы", "Жазықсыз жапа шеккендері", Чеховтың "Ваня ағайы" мен "Шағаласы" Н.С. Лесковтың "Мценск уезінің леди Макбеті", А.М. Горькийдің "Васса Железновасы", М.А. Шолоховтың "Көтерілген тыңы", Ғ. Мүсіреповтің "Қозы Көрпеш - Баян Сұлуы", С. Мұқановтың "Шоқан Уәлихановы" мен "Ботагөзі", С. Жүнісовтің "Ажар мен ажалы", У. Шекспирдің "Ричард ІІІ-сі", Т. Уильямстің "Үміт трамвайы", Б. Нушичтің "Философия докторы", Э. Де Филиппоның "Филумена Мартуроносы", т.б. драмалық шығармалар қойылды.[1]

Театр ғимараты

Ғимараты 1858 жылы тұрғызылған. 1919 жылы театр ғимараты өртеніп, спектакльдерді Александр Невский соборында қойды. 1940 жылы бұрынғы «Пушкин үйінің» орнына тұрғызылған қазіргі театр ғимараты Орал қаласындағы әдемі тарихи архитектуралық ескерткіштердің бірінен саналады. 2002-2003 жылдары театр толығымен қайта қалпына келтірілген, 305 орынға арналған жайлы және сыйымды залы бар. Бүгінгі күнде театр труппасында 30 әртіс жұмыс істейді.[2]

Дереккөздер

  1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
  2. Қазақстанның мәдени ошақтары. Культурные центры Казахстана: Фотоальбом. – Алматы:«АСА» Баспа үйі» ЖШС, 2012. – 288 б. (қазақ, орыс, тілдерінде) ISBN 978-601-80325-0-9