Базой газ кен орны
Базой газ кен орны — Арал шөгінді алабының Шалқар ойысымындағы газ кен орны. Ақтөбе облысында, Арал теңізінің батыс жағалауында 30 км жерде орналасқан. Өнеркәсіптік газ ағымы 1964 жылы алынған.
| Базой газ кен орны | |
| 46°12′37″ с. е. 58°48′53″ ш. б. / 46.21028° с. е. 58.81472° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°12′37″ с. е. 58°48′53″ ш. б. / 46.21028° с. е. 58.81472° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Ақтөбе облысы |
| Статусы | Тоқтатылған |
| Ашылған уақыты | 1964 жыл |
Геологиялық құрылымы
өңдеуКен сыйыстырушы құрылым меридианға жуық бағытта созылған қос күмбезі Жақсықоянқұлақ және Жаманқоянқұлақ аталып кеткен брахиантиклин қатпар болып табылады. Олардың амплитудасы 40 және 64 м. Өнімді горизонт қалыңдығы 27-160 м келетін түрлі түйірлі құмтастар мен құмдардың, алевритті саздардың, алевролиттердің қойнауқаттары кезектесе қабаттасқан екі будадан тұрады.
Жатыс сипаты
өңдеуӨнімді будалар қалыңдығы 10 м-ден 19 м-ге дейін жететін саз қабатшаларымен бөлінген. Жинауыштардың ашық кеуектілігі 27,5%-дан 37%-ға дейін езгереді, өтімділігі 0,169-0,7- 25 мкм2. Екі көтерілімнің де газ жатындары қойнауқаттық, күмбезді. 1-ші жоғарғы өнімді буда Жаманқоянқұлақ көтерілімінің негізгі газұстаушы горизонты болып табылады. Жинауыштың тиімді қалыңдығы 27 м-ден 9,7 м-ге дейін өзгеріп отырады. Жақсықоянқұлақ көтерілімінің аумағында бұл буданың тиімді қалыңдығы 0,8-3,7 м-ді құрайды. 2-інші газды буда үшін бұл шамалар 0,6-5,5 м-мен шектеледі. Газға қанығу коэффициенті 0,74-0,77. Жаманқоянқұлақ жатынының газды горизонты оның солтүстік-батыс қанатында 27 м-ге, оңтүстік-шығыс қанатында 58 м-ге жетеді; Жақсықоянқұлақ жатыны үшін, тиісінше, 35-36 және 55 м, қойнауқаттық қысым мен температура 3,36-3,41 МПа, 25°С шамасында. Газ шығымы ұңғымалар бойынша 47,2-51,0 мың м3/тәу шамасында ауытқиды. 1-інші және 2-інші будаларды бірге сынағанда газдың абсолют еркін шығымы Жақсықоянқұлақ көтерілімінің ауқымында 186-366 мың м3/тәулікке, Жаманқоянқұлақ алаңында 250-291 мың м3/тәу-ке жетті.
Құрамы
өңдеуЖатындардың газы құрамы жағынан "құрғақ" болып келеді, 93-96% метаны, 3,4-4,7% азоты, 1,26% көмірқышқыл газы бар. Хлоркальцийлі типті қойнауқаттық сулардың минералдылығы 53-82 г/л. Жатындардың режимі серпімді суарынды. Қазіргі кезде кен орны түгелімен игеріліп болған, құрылым пайдалы көлемі 3,5 млрд. м3 газ шоғырын сақтауға жарамды жасанды қойма ретінде пайдаланылады.[1]