Банту тілдері

Банту тілдері - Нигер-конголез тілдеріне жататын Орталық және Оңтүстік Африканың ежелгі тұрғындары тілдерінің үлкен бір тобы. Банту тілдерінің бастылары: аулу, кмконго, кикуйю, кимбунду, кирунди, коса, лингала, луба, луганда, макуа, малави, руанда, свази, сото, суахили, тсонга, чуана, шона т.б. Жалпы сөлейшілер саны - 310 млн адамға жуық (2004 жылғы мәлімет). Бұл - Африка халқының 30%. Банту тілдері агглюнатив жүйелі, грамматикалық құрылысы мен сөздік қоры жағынан бір-біріне өте жақын.

Банту тілдері
Елдер:

Тропикалық Африка

Сөйлеушілер саны:

310 млн адам (2004)

Классификация
Санаты:

Африка тілдері

Нигер-конголез тілдері

Бенуэ-конго тілдері
Бантоид тілдері
Оңтүстік тармағы
Тіл коды
ISO 639-1:

бнт

ISO 639-2:

bnt

ISO 639-3:

Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика
Банту тілдері - Нигер-конголез тілдерінің тобының құрамында сұр түспен белгіленген.

Бантулардың біразының (суахили, басуто) жазуы мен әдебиеті бар [1].


Тілдің құрамы өңдеу

Қазіргі тіл білімі мен этнография Банту тілдерін территориялық принципы бойынша ірі-ірі 15 зонаға бөледі[2] (адам саны 2000 жылдың мәліметі бойынша):

 
Банту тілдерінің территориялық принципы бойынша бөлінуі.
Зона мемлекеті тілдердің саны адамсаны
1 A зонасы Камерун және

онымен шекаралас
мемлекеттер

52-53 5,1 млн адам
2 В зонасы Конго, Габон және Заирдың солтүстік-батыс аймақтары 52 1,6 млн адам
3 С зонасы Заир (ДРК) және Конго 69 6,2 млн адам
4 D зонасы Заир (ДРК) және Судан 32 2,3 млн адам
5 Е зонасы Кения және Оңтүстік Танзания 36 16 млн адам
6 Ғ зонасы Орталық және батыс Танзания 16 7 млн адам
7 G зонасы Шығыс Танзания, Занзибар және Пемба аралдары 36 8,5 млн адам
8 Н зонасы Конгоның оңтүстігі, Конго-Заирдың (ДРК) қиыр батысы және солтүстік Ангола 22 12,5 млн адам
9 J зонасы D және Е зоналарында 45 35 млн адам
10 К зонасы Анголаның оңтүстік-шығысы, Замбия және Ботсвананың солтүстік-батысы 27 4,6 млн адам
11 L зонасы Заирдың (ДРК), Анголаның, Замбия және Ботсвананың оңтүстігі 14-18 10,6 млн адам
12 N зонасы Танзания, Малави және орталық Мозамбик 13 14 млн адам
13 Р зонасы Мозамбиктің солтүстік-шығысы және Танзанияның оңтүстік-батысы 29 12,6 млн адам
14 R зонасы Анголаның оңтүстік-батысы, Намибия мен Ботсвананың солтүстігі 12 5,8 млн адам
15 S зонасы Зимбабве, ОАР, оңтүстік Мозамбик, оңтүстік Ботсвана, Лесото және Свазиленд 26 58 млн адам

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том
  2. Maho, Jouni Filip. A classification of the Bantu languages: an update of Guthrie’s referential system// Nurse & Philippson 2003, p. 639—651.