Банту тілдері
Банту тілдері - Нигер-конголез тілдеріне жататын Орталық және Оңтүстік Африканың ежелгі тұрғындары тілдерінің үлкен бір тобы. Банту тілдерінің бастылары: аулу, кмконго, кикуйю, кимбунду, кирунди, коса, лингала, луба, луганда, макуа, малави, руанда, свази, сото, суахили, тсонга, чуана, шона т.б. Жалпы сөлейшілер саны - 310 млн адамға жуық (2004 жылғы мәлімет). Бұл - Африка халқының 30%. Банту тілдері агглюнатив жүйелі, грамматикалық құрылысы мен сөздік қоры жағынан бір-біріне өте жақын.
| Банту тілдері | |
| Елдер: |
Тропикалық Африка |
|---|---|
| Сөйлеушілер саны: |
310 млн адам (2004) |
| Классификация | |
| Санаты: | |
| |
| Тіл коды | |
| ISO 639-1: |
бнт |
| ISO 639-2: |
bnt |
| ISO 639-3: |
— |
| Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика | |
Бантулардың біразының (суахили, басуто) жазуы мен әдебиеті бар [1].
Тілдің құрамы
өңдеуҚазіргі тіл білімі мен этнография Банту тілдерін территориялық принципы бойынша ірі-ірі 15 зонаға бөледі[2] (адам саны 2000 жылдың мәліметі бойынша):
| № | Зона | мемлекеті | тілдердің саны | адамсаны |
|---|---|---|---|---|
| 1 | A зонасы | Камерун және онымен шекаралас |
52-53 | 5,1 млн адам |
| 2 | В зонасы | Конго, Габон және Заирдың солтүстік-батыс аймақтары | 52 | 1,6 млн адам |
| 3 | С зонасы | Заир (ДРК) және Конго | 69 | 6,2 млн адам |
| 4 | D зонасы | Заир (ДРК) және Судан | 32 | 2,3 млн адам |
| 5 | Е зонасы | Кения және Оңтүстік Танзания | 36 | 16 млн адам |
| 6 | Ғ зонасы | Орталық және батыс Танзания | 16 | 7 млн адам |
| 7 | G зонасы | Шығыс Танзания, Занзибар және Пемба аралдары | 36 | 8,5 млн адам |
| 8 | Н зонасы | Конгоның оңтүстігі, Конго-Заирдың (ДРК) қиыр батысы және солтүстік Ангола | 22 | 12,5 млн адам |
| 9 | J зонасы | D және Е зоналарында | 45 | 35 млн адам |
| 10 | К зонасы | Анголаның оңтүстік-шығысы, Замбия және Ботсвананың солтүстік-батысы | 27 | 4,6 млн адам |
| 11 | L зонасы | Заирдың (ДРК), Анголаның, Замбия және Ботсвананың оңтүстігі | 14-18 | 10,6 млн адам |
| 12 | N зонасы | Танзания, Малави және орталық Мозамбик | 13 | 14 млн адам |
| 13 | Р зонасы | Мозамбиктің солтүстік-шығысы және Танзанияның оңтүстік-батысы | 29 | 12,6 млн адам |
| 14 | R зонасы | Анголаның оңтүстік-батысы, Намибия мен Ботсвананың солтүстігі | 12 | 5,8 млн адам |
| 15 | S зонасы | Зимбабве, ОАР, оңтүстік Мозамбик, оңтүстік Ботсвана, Лесото және Свазиленд | 26 | 58 млн адам |