Барион
Барион ( гр. βαρύς — Ауыр) - жарты бүтін спинді және протонның массасынан кіші емес массалы элементар бөлшек.[1]
Бариондар (грекше barys — ауыр) — жартылай спині бар және массасы протон массасынан кем болмайтын ауыр элементар бөлшектер тобы. Бариондарға протон және нейтрон, гиперондар, бариондық резонанстар, т.б. бөлшектер жатады. Бариондарға жататын ең жеңіл деген протонның өзі электроннан 1836 есе ауыр. Сондықтан олар “Бариондар” деп аталған. Бариондардың ішіндегі ең орнықтысы — протон (“өмір сүру” уақыты 1031 жыл). Протон ғана – бариондар арасындағы жалғыз ғана тұрақты бөлшек; өзгелерінің барлығы –тұрақсыз бөлшектер, біртіндеп ыдырау арқылы протондар мен жеңіл бөлшектерге айналып кетеді. (Нейтрон бос күйінде – тұрақсыз бөлшек, бірақ тұрақты атом ядросының ішінде байланысқан күйінде тұрақты болады). Одан басқа Бариондар орнықсыз әрі олар бірте-бірте ыдырау нәтижесінде протонға, т.б. жеңіл бөлшектерге айналады. Нейтрон — еркін күйде орнықсыз, ал атом ядросы ішінде байланысқан күйінде орнықты бөлшек. Бариондар қазіргі барлық белгілі іргелі өзара әсерлесулерге (күшті, электр магниттік, әлсіз және гравитациялық өзара әсерлер) қатысады. Кез келген процесс кезінде Бариондар санының сақталу заңы орындалады (яғни Бариондар мен антибариондар санының айырмасы өзгеріссіз қалады). [2]
Тағы қараныз: өңдеу
Пайдаланған әдебиет өңдеу
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |