Басты мәселе

«Басты мәселе» («Без главных проблем»), жазушы М.Әуезовтің мақаласы.

«Литературная газета» бетінде 1956 ж. 27 желтоқсаңда жарияланды. Онда Әуезовтің Қазақстан жазушылар одағы басқармасының пленумында жасаған баяндамасының қысқаша мазмұны берілген.

Пленумды Әуезов ашып, кіріспе сөз сөйледі. Ол баяндамасында қазақ әдебиетінің сол кездегі жетістіктері мен алған асуларын айта келіп, соңғы кезде қазақ кеңес әдебиетінің идеялық-эстетикалық негізіне буржуазиялық идеология тарапынан қысым көрсету арта түскенін, социалистік реализмді аяқтан шалуға қарсы әрекет байқалатынын атап өтті. Сонымен бірге ұлы жазушы кей кездерде жалған сөйлеу, талантты тығырыққа тіреу сияқты келеңсіз жайттардың қылаң беріп қалатынын тілге тиек етті. Пленумда Әуезов Тәжібаевтың «СОКП XX съезінің шешіміндегі қазақ поэзиясының жағдайы», Д. Снегиннің «Қазақстандағы орыс поэзиясының жағдайы» деген баяндамалары Т. Жароков, Д. Әбілов, О. Шипин т. б. тарапынан қатты сынға ұшырады. Шығып сөйлегендер сол кезеңдегі қазақ - кеңес поэзиясының негізгі кемшілігіне - азаматтық-әлеуметтік мәселелер және поэтикалык сатираны көтеруден гөрі, лирикалық сезімге көбірек салынып кеткеніне баса назар аударды. Пленум КОКП XX съезінен кейін іле-шала өткен еді. Сондықтан сырттан карағанда, суреткерге еркіндік тигендей болғанмен, идеология құрсауынан шыға алмаған-ды.