Басқа планеталардағы ауырлық күші
Басқа планеталардағы ауырлық күші-денелер тек Жерге ғана емес, басқа да аспан денелеріне – Күнге,Айға, планеталарға тартылады. Алайда өте үлкен қашықтықтарда аталған аспан денелерінің тарту күші азаяды да, ал кандай да бір аспан денесінің бетіне жакындағанда, оның тартылысы басты рөл аткара бастайды.
Сонымен катар әр түрлі планеталарда массалары бірдей денелерге әрекет ететін ауырлык күші де түрліше болады екен. Планетаның массасы неғұрлым аз болса, оның денелерді өзіне тартатын күші соғұрлым аз болады. Мысалы, массасы 1 кг денені Жер - 9,81 Н, Ай - 1,62 Н, Марс - 3,73 Н күшпен тартады .
Күн жүйесі планеталарының ішіндегі массасы ең азы - Меркурий, оның массасы жердің массасынан 19 еседей кем, ал алып планета Юпитердің массасы Жердің массасынан 318 есе артық. Жердің серігі Айдың массасы Жердің массасынан 81 есе кем.Масса дененің негізгі сипаттамасы және деенің кай орында болатынына тәуелсіз болады. Алайда әр түрлі аспан денелері үшін тұрақты g-нын мөні түрліше болады екен. Ол кандай да бір планета маңындағы тартылыс әсерін сипаттайды.
Мысалы, біздің Жердегі g=9,8 Н/кг, ал Меркурийдегі gмерк=3,7 Н/кг, Шолпандағы gm=8,8 Н/кг, Марстағы gMapc=3,8 Н/кг, алып планета Юпитердегі gю=24 Н/кг, ғажайып сақиналармен безенген Сатурндағы gc=9, l Н/кг. Урандағы тартылыс біздің Жердегідей:gу=9,8 Н/кг.
Айдағы тартылыс Жердегіден 6 есе аз, мұндағы gай= 1,6 Н/кг. 1969 жылы Айда болып қайтқан американ астронавтары, бірнеше дүркін Айға жіберілген автоматты станциялар Бұл мәліметтің дқрыстығын тәжірибе жүзінде дәлелдеді. Мұндай мөліметтерді білген де дқрыс. Енді ғана басталған XXI ғасырда кейбір Жер тұрғындарының Айға қоныстануы да ғажап емес. Олардың ішінде сендердің де болуларың әбден мүмкін.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |