Басқыншылық, агрессия — дербес мемлекеттің егемендігіне, аумақтық тұтастығына және саяси тәуелсіздігіне қарсы басқа бір мемлекеттің не мемлекетаралық әскери одақтастықтың қарулы күш қолдануы, өзге де өктемдік әрекеттерін жасауы. Халықаралық-құқықтық доктринада жанама, экономикалық және идеологиялық Басқыншылық деген де ұғымдар бар.[1] БҰҰ Бас Ассамблеясының 29-сессиясы қабылдаған (1974) Басқыншылық туралы анықтамалары бойынша өз мүшелерін даулы мәселелерді бейбіт жолмен шешуге, қоқан-лоқы жасап қорқытудан және күш қолданудан қалыс болуды, сақтануды міндеттейді. БҰҰ Жарғысының 51-бабы бойынша, Басқыншылық жекелей де, ұжымдасқан түрде де өзін-өзі қорғауға негіз болып табылады. Шапқыншылыққа тап болып, өзін-өзі қорғау бағытында басқыншыларға қарсы қарулы тойтарыс беруші мемлекеттің әрекеті, тіпті, шабуылдық сипатта болғанда да Басқыншылық ретінде қаралмайды. Халықаралық құқықта үшін саяси, материалдық және қылмыстық жауапкершіліктер қарастырылған. Әлемнің бейбітшілік сүйгіш күштері ұжымдық қауіпсіздік жүйесін жасау, жалпыға бірдей және толық қарусыздану, халықаралық шиеленістерді бәсеңдету бағытында белсенді күрес жүргізуде. Басқыншылықтың жалпы жұрт мойындаған анықтамалары басқыншылардың қарулы шапқыншылығын ойдан шығарған сылтаулар арқылы ақтауына заң жүзінде жол бермейді. [2]

Әскери база

Дереккөздер өңдеу

  1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
  2. Қазақ Энциклопедиясы