Батуаса (өз атаулары: оранг-батуаса, оранг-варинама, оранг-тобо, оранг-хатуметен[1], оранг – «халық» дегенді білдіреді) — Индонезиядағы амбон-тимор халықтарының бірі. Негізінен Серам аралында тұрады. Жалпы саны 5 мың адам.[2]

Батуаса
оранг-батуаса, оранг-варинама, оранг-тобо, оранг-хатуметен
Бүкіл халықтың саны

5 000

Ең көп таралған аймақтар

 Индонезия

Тілдері

малай тілі, гесер тілі

Діні

мұсылман-сүнниттер

Тілі

өңдеу

Тілі - батуаса, малай тілінің амбон диалектісі және гесер тілі де кең таралған.[3]

Діні

өңдеу

Олар сунниттік исламды ұстанады, (мұсылман-сүнниттер).[4]

Тарихы

өңдеу
 
Саго пальмасын өңдеу

Батуасалар 14-16 ғасырларда Малай архипелагының әртүрлі аймақтарынан келген иммигранттар – саудагерлер, негізінен бандандықтар, тидорлықтар, тернаттармен араласқан Шығыс Серамның байырғы тұрғындарының негізінде қалыптасты. 17-18 ғасырларда Тобо княздігі, 19 ғасырдың аяғына дейін Серамның шығыс бөлігіне иелік етті және Гесер князьдіктерімен бірге Жаңа Гвинеямен және Молукка архипелагының аралдарымен делдалдық сауданы басқарды.[5]

Кәсібі

өңдеу

Негізгі дәстүрлі кәсіпі – саго өндіру, батат, маниок, асқабақ, банан, ананас, бұршақ дақылдары, кокос пальмаларын өсіреді, сонымен бірге балық аулау, ұсақ сауда да дамыған. Қолөнерден тоқымашылық, керамика, ұсталық өнері дамыған.[6]

Өмір салты

өңдеу

Ауылдық қауымдастықтарды раджалар немесе орангкайлар деп аталатын басшылар басқарады.[7]

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

өңдеу

Батуаса елді мекендері жағалауда орналасқан, көшелері түзу орналасып, орталығында мешіт орналасқан. Дәстүрлі қадалы тұрғын үйлері жер үстіндегі амбоналық типке ауысуда.[8]

Дәстүрлі киімдері

өңдеу

Киімдері- баджу жемпірлері мен саронг.[9]

Дәстүрлі тағамдары

өңдеу

Негізгі тағамдары - саго крахмалынан жасалған тағамдар, жаңа піскен, кептірілген және ашытылған балық, көкөніс сорпасы, мереке күндері - ет және күріш.[10]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Орыс тілінің түсіндірме сөздігі. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  2. Әлем халықтары мен діндері. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  3. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  4. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  5. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  6. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  7. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  8. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  9. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.
  10. Әлем халықтарының энциклопедиясы. Батуаса. Тексерілді, 12 шілде 2024.