Батырбек Әлжанов

Әлжанов Батырбек (1892, Орал облысы, Орал уезі, Қароба болысы, Бұлақсай ауылы - өлген жылы белгісіз) - Жайық өңірінде баспасөз ісін ұйымдастырушылардың бірі, Азамат соғысына қатысушы. Тегі - төлеңгіт. Ауыл молдасынан хат танығаннан кейін орта рушдия медресе, болыстық орыс-қазақ мектебін бітірді. Ауылда шаруашылықпен айналысты. 1917 ж. Ақпан революциясынан соң болыстық кооператив ұйымдастыру ісімен шұғылданды, болыстық земство управасы жанындағы азық-түлік бөлімінде жұмыс істеді. Ә. Әйтиев, С.Арғыншиев, М. Ипмагамбетовтің ықпалында болды. Осы топ Азамат соғысы кезінде ақ казактар мен большевиктер текетіресінің соңын баққан алмағайын кезеңде айтылмыш үштіктің тапсырмасымен астыртын мәлімет жинау жұмысына қатысты. Орал медресесінде оқып жүрген бөкейлік төлеңгіт болып, Ойын уәлаяты аумағындағы Өлеңті, Тұздыкөл ауылында бала оқытты, нағашысын іздеген болып Батыс Алашорда үкіметі орналасқан Жымпиты атырабын аралап, мәлімет жинады. 1918 ж. Бұлдырты, Кеңащы, Өлеңті, Тұздыкөл, Қашарсойған бағытында әлденеше рет барлау мақсатында болып қайтты. 1919 жылдан бастап Түркістан майданындағы 1-Қызыл армияның тапсырмаларын орындады. Екі рет Алаш милиция отрядының қолына түсіп, қашып құтылды. Азамат соғысынан кейін Орал губернаторы «Қызыл ту» газетін алғаш шығарушылардың бірі. 1920-1923 ж осы газеттің жауапты хатшысы. 1923 -1925 ж. республикалық «Жас қайрат» («Лениншіл жас») журналында жауапты қызметтер атқарды. 1925 ж. Ембі-Доссор ауданы кәсіподақ комитетінің хатшысы болды. 30-жылдары Орал губерниясында, округінде аудандық деңгейдегі әр түрлі қызметтер атқарды. Жайық өңіріндегі рев. қозғалыс, Азамат соғысы тарихынан естелік жазып қалдырды. Әлжанов естелігі идеологиялық бұрмалаудан ада шынайылығымен, объективтілігімен ерекшеленеді. Атап айтқанда, 1918-19 ж. аумалы-төкпелі қысталаң шақтарда М. Ипмағамбетовтың Батыс Алашордаға бейімділік танытқан кезі болғанын, бұл орайда X. және Ж Досмұхамедовтермен арада немере інісі Н.Ипмағамбетов арқылы келіссөз жүргізгенін анық жазды.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8