Батысшылдар - XIX ғасырдың алғашқы жартысындағы феодалдық- крепостниктік қатынастарды жойып, Ресейдің "батыстық" жолмен, яғни буржуазиялық жолмен дамуын жақтаған орыстың қоғамдық ой-ағымының өкілдері. Батысшылдардың қатарында Гер¬цен, Грановский, Огарев, Боткин,Каве¬лин, Кетчер,Корш және баскалар бол¬ды. Батысшылдармен Белинский тығыз қарым-қатынас жасап түрды. Көзқарастарында белгілі бір бірліктің болуы (самодержавиелік-крепостниктік қүрылысты айыптау, "ресми халықшылдық" идеологиясына қарсы күрес, Ағарту идеяларын дамыту, Ресейді еуропаландыруға үмтылу және т.б.) және олар¬дың объективті-буржуазиялық мазмүнын мойындау олардың арасында алауыздық болмады деген сөз емес. Бастапқыда Батысшылдар арасында айтыс үйірме шеңберінен шыға алмады. Алай¬да 40-жылдардың соңына таман негізгі екі үрдіс барған сайын айқындала түсті: Белинский, Герцен және Огарев материалистер, төңкерісшіл-демократ және социалистер ретінде әрекет етті; Каве¬лин, Боткин, Корш және басқалары идеализмді қорғап, саяси мәселелерде буржуазиялық-помещиктік либерализм идеяларын дәріптеді. Сонымен қатар, жекелеген Батысшылдар (мысалы, Грановский) таптан тыс ағартушылықты ғана мойындады. [1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3