Баубек батыр кесенесі
Баубек батыр кесенесі – Ақмола облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің тізіміне енген сәулет ескерткіші.
| Баубек батыр кесенесі | |
.jpg) | |
| Жалпы мәлімет | |
|---|---|
| Статусы |
Ақмола облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші |
| Түрі |
киелі нысан |
| Сәулет стилі |
қала құрылысы және сәулет |
| Орналасуы |
Ақмола облысы, Жақсы ауданы |
| Биіктігі | |
| Төбесі |
портал пішіндес күмбез |
| Картада орналасуы | |
|
| |
Координаттар: 51°16′29″ с. е. 67°06′44″ ш. б. / 51.27472° с. е. 67.11222° ш. б. (G) (O) (Я)
Орналасқан жері
өңдеуЖақсы ауданы, бұрынғы Баубек батыр ауылының оңтүстік батыс жағы, Ишимское ауылынан оңтүстік бағытта 13,9 км жерде.
Кезеңі
өңдеуXIX ғасырдың аяғы – XX ғасырдың басы және 1993 жыл.
Тарихи деректер
өңдеуБаубек батыр (1824-1884 жж.) қыпшақ руынан шыққан. Кенесары Қасымовтың қолдаушыларының бірі болған. Қырғыздармен болған үлкен шайқастардың бірінде атақты батыр Отыншыны жеңген, сол кезден бастап оны халық батыры деп атаған. Халықтың айтуы бойынша, Баубек батыр мінезінің еркіндігі мен жау алдында тайсалмас қайсарлығы үшін Кенесары хан мен руластарының ерекше құрметіне ие болған. Кенесары ханның жеңілісінен кейін Баубек батыр өзінің көптеген руластарымен бірге Терісаққан өзенінің бойына қоныс аударған. Кейінірек патша әкімшілігі оны Түмен облысына жер аудартады, ол жерде батыр 1884 жылы көз жұмады. Бізге жеткен аңыз бойынша, жол жүрер алдында батыр өзінің шылдыр шүмек саусағын кесіп, ең жақсы деген киімімен бірге жауынгерлік саймандарын руластарына қалдырып, оның жат жердегі өлімі туралы хабар жеткенде міндетті түрде ата- мекеніне жерлеуді өсиет еткен.
Кесене сипаты
өңдеуЕскерткіш құйма кірпіштен қаланған және әр түрлі уақыттарға жататын мұсылмандар зиратында орналасқан екі кесенеден тұрады. Ескілеу кесене күмбез пішіндес және саманнан (құйылған кірпіштен) жасалған. Тастан жасалған негізде биіктігі 1,5 м, өлшемдері 3,1х3,5 м болатын құрылыс тұрғызылған, оның үстіне 1,5 м-лік күмбез орнатылған. Екінші кесене де күмбез тәріздес, бірақ пішіні конустық. Іргесіндегі диаметрі 7 м, биіктігі 4 м, күмбездің жоғарғы жағы қираған. Ескерткіш қабырғаларының қалыңдығы 0,7 м. Қазіргі силикат кірпіштен жасалған кесене батырдың ұрпақтарымен 1993 жылы тұрғызылған. Құрылыс портал пішіндес және биік күмбезі бар. Ішінен домалақ тәріздес камерада төртбұрышты құлпытас қойылған. Бас қасбеттің екі жағында қазақ батырларының ерлігінің белгісі ретінде найзалар мен жауынгер қалқандары орнатылған.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9