Бахтияр Махмуд оғлы Ваһабзаде

Бахтияр Махмұдұлы Ваһабзаде (әз. Bəxtiyar Mahmud oğlu Vahabzadə; 16 тамыз 1925 жыл, Шәкі қаласы — 13 ақпан 2009 жыл, Баку[1]) — кеңестік және әзербайжандық жазушы, ақын, Әзербайжанның Халық ақыны (1984), Әзербайжан Ұлттық Ғылым Академиясының академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор және КСРО Мемлекеттік сыйлығының иегері (1984).

Бахтияр Ваһабзаде
әз. Bəxtiyar Vahabzadə

Ваһабзаде ескерткіші, Шәкі
Туған күні

16 тамыз 1925 (1925-08-16)

Туған жері

Нуха, Нуха уезі, Әзербайжан КСР, КСРО

Қайтыс болған күні

13 ақпан 2009 (2009-02-13) (83 жас)

Қайтыс болған жері

Баку, Әзербайжан

Жетпістен астам жыр жинағының, ондаған драмалық туындылардың, көптеген ғылыми монографиялық еңбектердің авторы. Баку мемлекеттік университетінде 40 жыл бойы қызмет істей жүріп, өз ұстазы Самед Вургунның шығармашылығын және әзербайжан әдебиетінің өзекті мәселелерін зерттеумен айналысқан. Лирикалық өлеңдері әлемнің жиырма шақты тіліне тәржімаланған.[2]

Бахтияр Ваһабзаде қоғамдық жұмыспен белсене шұғылданған. Республика Жоғарғы Кеңесіне бес рет, тәуелсіздік тұсында Ұлттық Мәжіліске бір рет депутат болып сайланған. Қазақ ақыны Олжас Сүлейменов әріптес досы Бахтияр Ваһабзаде туралы: «Ол ең жоғары марапаттардың бәріне ие болды. Бірақ мұның ішіндегі ең биік дәрежелісі – халқының сүйіспеншілігі», – деп жазды.

2012 жылғы 13–15 желтоқсан аралығында Баку қаласында түркі халықтары ғалымдарының қатысуымен І Халықаралық Бахтияр Вахабзаде симпозиумы болып өтті. Енді ол дәстүрлі түрде өткізілетін болады деп ұйғарылды.

Автордың қазақ тіліне тұңғыш рет аударылып отырған «Гүлстан» поэмасы 1959 жылы қолжазба күйінде тарап, сол үшін қудалау көрген. Оның желісі 1813 жылғы 12 қазанда Әзербайжан жерін Ресей империясы мен Парсы патшалығы екіге бөліп алу жөнінде келісімшарт жасасқан тарихи оқиғаға құрылған. Келісімшартқа қол қойғандар: Ресей тарапынан – бас қолбасшы, генерал-лейтенант Н.Ф.Ртищев, Иран тарапынан – сыртқы істер министрі Абул-Хасан-хан мырза. Поэмада бұлардың бейнелері шартты түрде ғана көрініс тапқан.[3]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Б. Вагабзаде. dergipark.gov.tr. Тексерілді, 14 қаңтар 2019.
  2. Bahtiyar Vahapzade Kimdir? Hayatı, Eserleri | Türk Dili ve Edebiyatı  (түрік.). Тексерілді, 14 қаңтар 2019.
  3. http://alemadebiety.kz/ Мұрағатталған 9 қаңтардың 2016 жылы.