«Башмұнай» — Борис Ельциннің Башқұртстандағы Кеңес мұнай министрлігінің мұнайға қатысты активтерін Башқұртстан Республикасының аймақтық үкіметіне беруі нәтижесінде құрылған ресейлік мұнай компаниясы. Оны 2002-2003 жылдары Ельциннің одақтасы Башқұртстан президенті Мұртаза Рахимов Рахимовтың ұлы Орал Рахимов басқаратын «Башкир Капитал» холдингінің бақылау пакетімен жекешелендірді. 2009 жылы «Башмұнай» компаниясының бақылау пакетін 2 миллиард долларға Владимир Евтушенков сатып алып, оның «Система» холдингіне орналастырды, бірақ 2014 жылдың шілдесінде ол түрмеге жабылып, «Системаның Башмұнайдағы» 72 пайыз акциясын Ресей үкіметі тартып алды.[1] 2014 жылы желтоқсанда компанияны тәркілегеннен кейін Евтушенков түрмеден босатылды, «айыптары дәлелденбеді», бірақ Орал Рахимов елден қашып кеткені хабарланды. Бұл елдегі мұнай өнімдерін өндіретін ірі компаниялардың бірі.[2][3] Компания Ресейдегі 140 мұнай және табиғи газ кен орындарын басқарады және жылына 16 миллион тонна мұнай өндіруге ие. «Башнмұнай» Үфіда орналасқан үш мұнай өңдеу зауытына және 100 жанармай құю станциясына иелік етеді.[4]

Башмұнай
Түрі

Көпшілік акционер қоғамы

Биржадағы листингі

BANE
BANEP

Құрылды

1945

Орналасуы

 Ресей, Башқұртстан, Үфі

Басты адамдары

Николай Граханцев

Саласы

Мұнай және газ өндіру,
химия өнеркәсібі

Өнімі

мұнай өнімдері, өнімдер, мұнай-химия

Операциялық кірісі

$1,55 млрд (2021)

Таза табыс

$1,15 млрд (2021)

Активтер

$7,53 млрд (2021)

Қызметкерлер саны

8,150

Басшы компания

Роснефть

Аудитор

EY

Сайты

http://www.bashneft.com/

Тарихы өңдеу

 
Башқұртстандағы «Башмұнай» мұнай сорғысы

Ресейлік «Система» холдингі «Башмұнай» компаниясының бақылау пакетін 2009 жылы наурызда 2,5 миллиард АҚШ долларына сатып алды. 2014 жылдың наурыз айында «Башмұнай» ресейлік Burneftegaz мұнай компаниясының 100% үлесін жалпы сомасы 1 миллиард доллардан асатын мәміледе сатып алды.[5]

«Башмұнай» кәсіпорнында Мұртаза Рахимов, Қадір Тимерғазин жұмыс істеген.

2016 жылы «Башмұнай» Арктикадағы байырғы тұрғындар құқығы бойынша 92 мұнай, газ және тау-кен өндіруші компаниялардың 12-ші үздіктерінің қатарында болды.[6]

«Башмұнай» №1 орынға ие болды. Арктикалық шеңбердің солтүстігінде ресурстарды өндірумен айналысатын 120 мұнай, газ және тау-кен өндіруші компанияларды қамтитын Арктикалық экологиялық жауапкершілік индексінде (AERI) 48-ші орын.[7]

«Башмұнай» ПАО сайтында 2022 жылы Ресейдің Украинаға басып кіруі кезінде халықаралық санкциялар енгізілгеннен кейін компанияның директорлар кеңесі мен басқарма мүшелері туралы ақпарат жойылды.[8]

Дереккөздер өңдеу

  1. Владимир Евтушенков  (орыс.).
  2. Sistema Shares Soar as Putin Says Evtushenkov Charges Not Proven (December 18, 2014). «Russia has seized 71.6 percent of OAO Bashneft from Sistema since ordering Evtushenkov’s arrest on Sept. 16 in a money-laundering investigation linked to the state’s sale of the oil company in the previous decade.».
  3. Bashneft is notified of a change of a majority shareholder (Press release). Bashneft (December 10, 2014). — «According to the notification, 122,971,934 ordinary shares and 6,192,245 preferred shares of JSOC Bashneft (71.62% of its authorized share capital) have been transferred from the accounts of OJSC JSFC Sistema and CJSC Sistema-Invest to the account of the Federal Agency for State Property Management.»
  4. Even Loyalty No Guarantee Against Putin, The New York Times (December 26, 2014). «Mr. Rakhimov’s government privatized Bashneft, with most of its shares ending up in the hands of a company called Bashkir Capital».
  5. Bashneft acquires oil producer Burneftegaz, International: Hydrocarbons-Technology.com, 2014, http://www.hydrocarbons-technology.com/news/newsbashneft-acquires-oil-producer-burneftegaz-for-1bn-4205618 
  6. Overland, Indra Ranking Oil, Gas and Mining Companies on Indigenous Rights in the Arctic. Arran (2016).
  7. Overland, I., Bourmistrov, A., Dale, B., Irlbacher‐Fox, S., Juraev, J., Podgaiskii, E., Stammler, F., Tsani, S., Vakulchuk, R. and Wilson, E.C. 2021. The Arctic Environmental Responsibility Index: A method to rank heterogenous extractive industry companies for governance purposes. Business Strategy and the Environment. 30, 1623–1643. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/bse.2698
  8. the board of directors