Бақылау алқабы

Бақылау алқабы (орыс. полоса наблюдения) — қарсыластың күштері мен құралдары, топтастығы және оның өзгерістері, іс-қимыл сипаттары т.б. туралы мәліметтер алу мақсатында, сондай-ақ басқаруға қажетті мәліметтерді алу мақсатында бақылау жүргізілетін жергілікті жер (оның үстіндегі әуе кеңістігі) алқабы. Бақылау алқабы оң және сол жақтарынан жергілікті жер затгарымен (бағдарлармен), терендігі бойынша қолданылатын бақылау құралдары мүмкіндіктерімен шектеледі.

Бақылау арқылы барлау

Қарсыластар мен жергілікті жерге барлау жасаудың ұрыс қимылдарының барлық түрлерінде жүргізілетін бір тәсілі. Мотоатқыштар бөлімшелерінде бақылау арқылы барлау ұрыс алаңының барлық, белдеуіндегі және қапталдағы қарсыластар мен жергілікті жерді неғұрлым жіті барлауды қамтамасыз ететіндей болып ұйымдастырылады. Түнде және көру мүмкіндігі шектеулі басқа жағдайларда бақылау тындау аркылы толықтырылады. Бақылау арқылы барлауды бөлімше командирлері жүргізеді, сонымен бірге батальонда бірекі барлау посты, ал роталарда бір-екі бақылаушы тағайындалады.

Бақылау журналы

Қарсыластың қимылдары мен оның орналасқан объектілерін бақылау нәтижелері көрсетілген есеп акпараттық құжат. Ұрыстың барлық түрлеріндегі бақылау постыларында жүргізіледі. Оған: бақылау уакыты мен күні, кай жерде не байқалғандығы, бақылау нәтижесі туралы кімге, қашан, қандай жолмен баяндалғаны жазылады.

Бақылау посты

Барлау органы. Ол 2-3 бақылаушыдан тұрады. Барлауды бақылау аркылы жүргізуге арналады.

Бақылау пункті

Қарсыластың, өз эскерлерінің іс-әрекетін және жергілікті жерді (акваторияны) бақылау үшін арнайы жабдықталған орын. Бақылау арқылы барлау жергілікті жерде (окоптарда немесе жабык құрылыстарда, ағаштарда, биік ғимараттарда, т.б.), сондай-ақ, жылжымалы етіп (танкілерде, жаяу әскер ұрыс машиналарында, бронетранспортерлерде, тікұшақтарда) орналастырылады. Бақылау арқылы барлау атқаратын міндеттеріне сәйкес бақылау және барлау аспаптарымен жабдықталады. Бақылау арқылы барлаумен бақылауды үзіліссіз (тәулік бойы) штаб командирлері мен офицерлері және бақылаушылар жүргізеді; бақылау нәтижелері бақылау журналына тіркеледі. Ұрыстың кейбір кезеңдерінде құрамалар мен бөлімдердің бақылау арқылы барлаумен әскерлерді басқаруды жүзеге асыруға болады. Жер үсті артиллериясында, кажет жағдайда, негізгі бақылау пунктінен басқа алдыңғы қатардағы және қапталдағы бақылау пункті жабдықталады. Алдыңғы бақылау пункті қарсыласты барлауға, жалпы әскери бөлімшелермен тығыз бірлескен қимылдар жасау және артиллерия атысын дәлдеу үшін құрылады. Қапталдағы бақылау пункті, негізінен, нысананы белгілеу, атыс нәтижелерін бақылау және атысты түзеу (дәлдеу) үшін қызмет етеді. Қорғаныста қарсыласты жаңылдыру үшін жалған бақылау пункті құруға болады. Ұлы Отан соғысында және одан кейінгі кезеңде бірлестіктерде, жалпы әскери құрамалар мен бөлімдерде бақылау пункті басшылық пункттің күштері мен құралдарынан құрылды және оның элементі болып табылды.

Бақылау секторы

Қарсыласты, өз әскерлерін (күштерін) және жергілікті жерді (акваторияны, әуені) бақылау, объектілерді (нысаналарды) табу және тану үшін бақылаушыға (бақылау пунктіне, радиолокациялық станциялардың есептобына, атқыш-зенитшіге және т.б.) тағайындалған кеңістік бөлігі.

Бақылау-өткізу пункті (БӨП)

• 1) Tиісті құжаттар бойынша белгіленген тортіппен адамдар мен көліктерді өткізетін, сондай-ақ әскери бөлімнің, мекеменің немесе белгілі бір ауданның аймағына (аймағынан) материалдық құралдарды кіргізудің (шығарудың) заңға сәйкестігін тексеретін арнайы жабдықталған орын. Бақылау-өткізу пунктінде құрамында кезекші және оның көмекшілері бар тәуліктік наряд қызмет етеді. Бақылау-өткізу пунктінен рұксатсыз өтуді болдырмау үшін және бөлінген нарядтың қызметін өткеруі үшін қолайлы жағдай жасау мақсатында Бақылау-өткізу пункті төмендегідей жабдықталады: бақылау-өткізу пункттерінің алдындағы ескерту жасайтын жол белгілері, шлагбаумдар, көру аландары, демалыс (жылынатын) орындары және басқалар. Бақылау-өткізу пунктітері бөлім кезекшісімен берік байланыспен және сигнализациямен, жарық түсіру және өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етіледі. Бақылау-өткізу пунктітері, сондай-ак жолдарда (лектік жолдарда) коменданттык қызмет ұйымдастырылғанда әскер лектерінің козғалыс кестесін сақтауына бақылау жасау үшін қүрылады.
• 2) Шекара әскерлерінің жеке бөлігі (бөлімшесі), сондай-ақ осы бөлімдердің мемлекеттік шекараны корғауға байланысты арнайы міндеттерді орындайтын орны.