Бедердің жікқабаттылығы

Бедердің жікқабаттылығы (ярустылығы) — тау биіктеген сайын бедер типтерінің ретті ауысымы. Бедердің жікқабаттылығы көбінесе климат жағдайларының өзгеруімен байланысты; ландшафтылардың биіктік белдеулігінің және кандай да бір белдеуде оған тән бедер пішіндері мен бедер түзуші процестердің басымдау болуының негізгі себепшісі. Мысалы, нивалдық зона бедердің мұздық пішіндерінің және нивация процестерінің дамуымен сипатталса, төмен жатқан альпілік, субальпілік және таулы-орманды белдеулер бедердің эрозиялық пішіндерінің және өзен эрозиясының таралуымен сипатталады, ал беткейлердің төменгі бөліктерінде және олардың етектерінде (аридті климаттық жағдайларында) адырлардан, құрғақ атыраулардан және басқа түзілімдерден тұратын эрозиялық-аккумуляциялық бедер қалыптасады. Бедердің жікқабаттылығы таулардың қалыптасу тарихымен тығыз байланысты (мысалы, бедердің өрлей және аласара дамуы кезеңдерінің алмасуына сәйкес келетін әр биіктікте орналасқан әр жастағы тегістелу беттерінің қалыптасуы).[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ тілі термињдерініњ салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6