Бессаусақ қарашағыр

Бессаусақ қарашағыр немесе Қара Ажырақ (→Қара Ажырық) (лат. Cynodon dactylon) – астық тұқымдасының қарашағыр туысына жататын өсімдік. Төселе жайылып өсетін ұзын тамыр сабақты көп жылдық өсімдік.

Бессаусақ қарашағыр

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
(unranked) Дара жарнақтылар
(unranked) Commelinids
Сабы: Poales
Тұқымдасы: Poaceae
Кіші тұқымдасы: Chloridoideae
Тайпасы: Cynodonteae
Тегі: Cynodon
Түрі: C. dactylon
Екі-есімді атауы
Cynodon dactylon
(L.) Pers.

Ботаникалық сипаты өңдеу

 

Сабағы тік, биіктігі 8 – 50 см, жер астындағы жатаған өркені шым түзеді. Жапырағы қандауыр пішіндес, түкті немесе тықыр. Гүлшоғыры 3 – 7 масақты шоғырланған бұтақша. Маусым – тамыз айларында гүлдеп, қыркүйекте тұқымы піседі. Қара Ажырақ – суғармалы егістіктің арамшөбі. Күрес шаралары: ауыспалы егіс жерді сыдыра жырту, күзде терең айдау. Алаңдарды шымдандыру үшін егіледі.

Таралуы өңдеу

Қарашағырдың тропиктік, субтропиктік және қоңыржай климаттық белдеулерде өсетін 10-ға жуық түрі өседі. Қазақстанда бессаусақ қарашағыр көп тараған. Шөптесін өскен тау беткейлерінде, шалғындарда, өзен жайылымдарында, тыңайған егіндіктерде, жол бойында өседі және бау-бақша мен егістік жерлерде арамшөп ретінде кездеседі.

Шаруашылықтағы қолданысы өңдеу

  • Жайылымдарда малдың құнарлы азығы.
  • Көгалдандыру, аэродромдар мен спорт алаңдарына шым төсеу үшін қолданылады.
  • Топырақ эрозиясымен күресуде пайдаланылатын ең басты өсімдік. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5