Бессаусақ қарашағыр

Бессаусақ қарашағыр немесе Қара Ажырақ (→Қара Ажырық) (лат. Cynodon dactylon) – астық тұқымдасының қарашағыр туысына жататын өсімдік. Төселе жайылып өсетін ұзын тамыр сабақты көп жылдық өсімдік.

Бессаусақ қарашағыр
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер (unranked) Дара жарнақтылар (unranked) Commelinids Сабы: Poales Тұқымдасы: Poaceae Кіші тұқымдасы: Chloridoideae Тайпасы: Cynodonteae Тегі: Cynodon Түрі: C. dactylon
Екі-есімді атауы
Cynodon dactylon (L.) Pers.

Ботаникалық сипаты

Сабағы тік, биіктігі 8 – 50 см, жер астындағы жатаған өркені шым түзеді. Жапырағы қандауыр пішіндес, түкті немесе тықыр. Гүлшоғыры 3 – 7 масақты шоғырланған бұтақша. Маусым – тамыз айларында гүлдеп, қыркүйекте тұқымы піседі. Қара Ажырақ – суғармалы егістіктің арамшөбі. Күрес шаралары: ауыспалы егіс жерді сыдыра жырту, күзде терең айдау. Алаңдарды шымдандыру үшін егіледі.

Таралуы

Қарашағырдың тропиктік, субтропиктік және қоңыржай климаттық белдеулерде өсетін 10-ға жуық түрі өседі. Қазақстанда бессаусақ қарашағыр көп тараған. Шөптесін өскен тау беткейлерінде, шалғындарда, өзен жайылымдарында, тыңайған егіндіктерде, жол бойында өседі және бау-бақша мен егістік жерлерде арамшөп ретінде кездеседі.

Шаруашылықтағы қолданысы

• Жайылымдарда малдың құнарлы азығы.
• Көгалдандыру, аэродромдар мен спорт алаңдарына шым төсеу үшін қолданылады.
• Топырақ эрозиясымен күресуде пайдаланылатын ең басты өсімдік.