Биіктік климат белдеулігі

Биіктік климат белдеулігі (зоналылығы) - таумен жоғары өрлеген сайын белгілі биіктік (вертикаль) зоналар (белдеулер) бойынша климат жағдайларының қалыптасуы. Оған атмосфера қабаттарының негізгі жылу кезінен, Жердің сәулеленуінен әр түрлі қашықтықта болуы әсер етеді. Биіктік артқан сайын Күн радиациясының қарқындылығы өсе бастайды, температура мен қысым азайып, ауаның коюлану жағдайы өзгеріп отырады. Белгілі бір биіктікке жеткснде ылғалдылық артады да, ең көп жауын-шашынды белдеу түзіледі, ал одан кейін ылғалдылық азая береді. Биіктік климат белдеулігімен тек климат жағдайларының ғана емес, онымен бірге су ағынының, топырақ пен өсімдік типтерінің, жануарлар дүниесінің өзгеруі, бедердің, яғни бүкіл ландшафтының кейбір өзгерістері байланысты болып келеді. Климат зоналарының орындары, кезектілігі және ерекшеліктері таудың биіктігіне, жердің ендігіне, осы аудандағы климаттың континенттігіне, беткейлердің экспозициясына байланысты болады.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ тілі термињдерініњ салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6