Болған ана күмбезі

Болған ана күмбезі – Ұлытау облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген ортағасырлық сәулет өнері ескерткіші.

Болған ана күмбезі
Жалпы мәлімет
Статусы	Республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші
Сәулет стилі	қала құрылысы және сәулет
Орналасуы	Ұлытау облысы, Талап ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай

Орналасқан жері

Ұлытау ауданы, Талап ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 30 км жерде, Сарысу мен Қаракеңгір өзендерінің құйылысында, Қаражар шатқалында орналасқан.

Тарихи деректер, сипаты

Аңыздарда Болған ананы Алаша ханның келіні деп те айтады. 1990 жылы Алматы архитектура және құрылыс институтының экспедициясы (жетекшісі Е. Бәйтенов) зерттеген.
Кесененің қасбетіндегі арқалы, порталды кірер аузының айналасы қуыстана қаланып, қабырғаның өрнегі ретінде жасалған. Бөлменің төменгі шаршы бөлігінің күмбез шеңберіне өтер тұсындағы бұрыштары арқалы тромпты тәсілмен өрілген. Тромп қолтықшалары қосарланған кірпішті қиғаштау бұрышын шығара қалау арқылы өрнектелген. Ескі сылақтың қалдығы П тәрізді порталдық арканың белдеуі мен жапсырылған әшекейлі қыш тақташалардың терракота түсті болғанын көрсетеді. Порталдың ширек бұрышты бағаналары мен басқа қабырғалары түгел ақ түсті.

Көрнекі жерге салынған Болған ана күмбезі алғашқы нұсқаларында өте әдемі болғанға ұқсайды. Ол осы өңірдегі кейінірек салынған кесенелер архитектурасына (Ақтыбай, Қауқабай, т.б.) да әсерін тигізген.