Бронды транспортер

Бронды транспортер — мотоатқыштар бөлімшелерін тасымалдауға, ұрыс кезінде оларды атыс қару-жарағымен демеуге арналған, дөңгелекті не шынжыр табанды, оқ өтпейтін, әскери жүрдек машина. Бронды транспортердің алғашқы түрі 1918 ж. Англияда шығарылған. 2-дүниежүзілік соғыста армиялардың соғыс техникасы қатарында шынжыр табанды, жартылай шынжыр табанды және дөңгелекті үсті ашық Бронды транспортерлер қолданылды. Қазіргі заманғы Қазақстан Қарулы Күштеріндегі Бронды транспортерлерге штаттық қару-жарақтар, күшейткіш қондырғы, трансмиссия, әскери-десанттық және басқару бөлімшелері орналастырылған. Бронды транспортердің корпусы тұтас, жабық, оқ өткізбейді, тұмшаланған, түнде көретін приборлармен, өртке қарсы жабдықтармен және атом қаруына қарсы қорғаныс жүйелерімен жарақтанған, мина, снаряд жарықшақтары айтарлықтай зақымдай алмайды. Бұл Бронды транспортердің радиациялық, химиялық және бактериолдық зиянды учаскелерде жүре беруіне мүмкіндік береді. Бронды транспортерге 2 пулемет (1-еуі ірі калибрлі) немесе 1 зеңбірек, 1 пулемет орнатылады. Кейбіреуі танкіге қарсы қолданылатын басқарылмалы ракета қондырғысымен және граната атқыштармен жабдықталады. Қарулар айналмалы мұнараға немесе корпус кронштейндеріне бекітіледі. Бронды транспортердің бұлай жарақтануы қажет болғанда қарсыластарға штаттық қару-жарақтардан немесе жекелеген қару түрлерінен жүріп келе жатып-ақ оқ ата беруге мүмкіндік жасайды. Бронды транспортерлердің көпшілігі винт немесе су атқыш түріндегі қозғаушы механизмі бар жүзбелі, авиация арқылы тасымалдауға лайықты етіп жасалған. Бірқатарында шынжыр табанның қозғаушы механизмдері суда жүзу үшін ескек ретінде пайдаланылады. Бронды транспортердің әскери іс-әрекеттерге икемділігін, оңтайлылығын арттыру және қуатын толық пайдалану үшін қосымша жабдықтар: жетектер (кабестандар), тартқыш шығыршықтар, дөңгелектердегі ауа қысымын реттейтін жүйелер, жылытқыштар, ауа алмастырғыш-желдеткіш қондырғылар, радиац., химиялық және бактериолдық залалдарды анықтайтын, сондай-ақ, бағдарлау жабдықтары орнатылған. Мұның бәрі оқ өтпейтін танк типтес техника түрлеріндегі жабдықтармен үйлестіріліп, бір жүйеге келтірілген. Бронды транспортер барлау жүргізуге, жорық кезінде әскер күзетіне, зеңбіректерді (минометтерді) тіркеп жүруге, жаралыларды тасымалдауға, қару-жарақтар мен өзге де әскери жүктерді тасымалдау ісіне пайдаланылады. Бронды транспортер негізінде өздігінен жүретін зеңбіректер мен минометтер, зенитті қондырғылар, танкіге қарсы қолданылатын әскери техникалар, т.б. жасалуда.

Дереккөздер

“Қазақ Энциклопедиясы”, ||-том