Бударин қорықшасы
Бударин қорықшасы – Жайықтың табиғи қорларын қорғап, оны молайту мақсатында 1986 жылы ұйымдастырылған зоологиялық қорықша.
| Бударин қорықшасы | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Ауданы | 80 мың га |
| Құрылған уақыты | 1986 жылы |
| Орналасуы | |
| 50°39′49″ с. е. 51°08′07″ ш. б. / 50.66371691° с. е. 51.13516748° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°39′49″ с. е. 51°08′07″ ш. б. / 50.66371691° с. е. 51.13516748° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Батыс Қазақстан облысы |
| Аудандар | Ақжайық ауданы, Бәйтерек ауданы, Теректі ауданы |
| Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value). | |
Географиялық орны өңдеу
Батыс Қазақстан облысы Ақжайық, Бәйтерек, Теректі аудандарында орналасқан. Жер аумағы 80 мың га. Қорықшаның мақсаты аңшылық-кәсіптік маңызы бар құс түрлерін көбейту, сондай-ақ тоғайлар мен даланы мекендейтін аңдарды сақтау болып табылады. Қорықшада жылдан-жылға саны азайып бара жатқан құндыз, бұлан, жабайы шошқа, орман сусары, бірқазан, қалбағай, сұр, аққу, т.б. сүтқоректілер мен құстар қорғалады.[1] Негізгі міндеті - суда жүзетін көл құстарының аңшылық-кәсіпшілік түрлерін қорғау, Орал-Көшім суару жүйесінің жасанды су қоймаларындағы жануарлардың аңшылық-кәсіпшілік түрлерімен қоныстандыру.
Жер бедері өңдеу
Қорықша аумағы солтүстіктен Скворцов ауылынан оңтүстікте Барановка ауылына дейінгі 80,0 мың шаршы шақырым, Зеленов, Ақжайық аудандарына қарасты жерлерді алып жатыр. Аумағы Каспий маңы ойпатының жазықты бөлігінде орналасқан және жайылмадан жоғары екі сатыға созылады. Бударин ауылына дейін солтүстікке қарайтын өңірі үнемі су тасқыны болып тұратын бөлік болып табылады, енсіз жалдарында және терең қойнауларында далалық дәнді дақылдар кездеседі. Ағаш тәрізді өсімдіктер едәуір кеңістіктерді алып, негізінен талды-теректі ормандардан тұрады.О ңтүстік Будариннің жер бедері кең көлемді ірі құмды тізбектермен алмасып келіп отырады, мұндағы шалғындықтарда әртүрлі шөпті-дәнді дақылдар көптеп кездеседі.
Флорасы мен фаунасы өңдеу
Су жағалаулары мен жалдар арасындағы бүкіл жайылма бойына бұталы талдар орналасса, ара-арасында үйеңкілі тал, қара теректер байқалады. Ақ теректен құралған шағын ормандар мен нағыз жағалаудан шегіршінді-теректі бұталарды көруге болады.
Солтүстік беттегі тоғай ішіндегі алаңдар күйіп кеткен шалғындыққа, орталығындағы кеңістік жерлер сұлы мен бидайықтың тұтасқан жері деуге болады. Оңтүстіктегі жалдар жусанды, жыңғылды болып келеді. Су қойнауында қамысты-қоғалы өскіндермен қатар біздің өңірімізде сирек кездесетін, Қызыл Кітапқа енгізілген бұршақты өсімдіктер, қыржапырақтарды т.б кездестіруге болады.
Жануарлар дүниесінен құстардың 120 түрі, балықтардың 30 түрі, сүтқоректілердің 20 түрі, бауырымен жорғалаушылардың 10 түрі және суда жүзгіштер кездеседі. Ірі жануарлардан елік, қабан, түлкі, ондатр, қоян және басқа да жануарлар бар. Құстардың ішінен кең тарағаны сұр үйрек, қасқалдақ, сүңгуірлер. Жайық өзенінің бай балық ресурстары үлкен қызығушылық тудырады.
Қорықша ұйымдастырылғаннан бері қарай мұнда арнайы зерттеулер жүргізілмеген.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5