Алексей Иванович Бутаков

Алексей Иванович Бутаков (19 ақпан 1816 жылы, Ресей, Кронштадт — 10 шілде 1869 жылы, Германия, Швальбах) — орыс теңізшісі, контр-адмирал. Арал теңізін тұңғыш зерттеп, картаға түсірген саяхатшы-географ.

Биографиясы

1840 — 42 жылдары “Або” кемесімен дүние жүзін айналып шығу саяхатына қатысты. 1848 — 49 жылдары Арал теңізін зерттеу және картаға түсіру үшін ұйымдастырылған теңіз экспедициясын басқарды. Теңіздің барлық жерінің тереңдіктері өлшенді, көптеген пункттердің координаттары анықталды, жаға сызығы түгелдей картаға түсірілді. Арал теңізінің орталық бөлігінен жергілікті тұрғындарға бұрын белгісіз болып келген аралдарды ашты. Бутаковтың зерттеулерінің нәтижесінде Ресей Теңіз министрлігінің Гидрография департаменті 1850 ж. Арал теңізінің тұңғыш картасын басып шығарды. Бутаков пен А.И. Макшеев] теңіздің толық гидрогр. сипаттамасын жариялады. 1853 — 55 және 1862 — 63 жылдары Сырдарияның төм. және орта ағысын зерттеп, картаға түсірді. 1858 — 59 жылдары Әмударияның атырауын зерттеді. Арал т-нде және Сырдария мен Әмударияда жүргізген зерттеулері үшін Бутаков Орыс география қоғамының мүшесі және Берлин география қоғамының құрметті мүшесі болып сайланды. Бутаков орыс үкіметінің тапсыруымен Арал флотилиясын құрды. 1863 жылдан өмірінің соңына дейін Балтық (Балт) флотында әскери қызмет атқарды. Бутаков есімімен Арал теңізінің солтүстік-шығысындағы шығанақ аталған.

Сілтемелер

• «Алексей Иванович Бутаков»
• «Бутаков Алексей Иванович»