Бухгалтерлік есеп жүйесі

Бухгалтерлік есеп жүйесі — бухгалтерлік есеп элементтерінің (талаптарының, ережелерінің, объектілерінің, т.б.) және олардың арасындағы ақпараттық байланыстардың жиынтығы. Белгілі бір мақсатқа қол жеткізу үшін жасалады. Бухгалтерлік есеп жүйесі есептің мақсаттары тұрғысынан үш түрге бөлінеді, олар:

• камералдық жүйе — ұйымның тиімділігі ақшалай қаражат қалдықтарының қозғалысымен және өзгерісімен айқындалады;
• қарапайым (униграфикалық) жүйе — бағалау активтердің өсуін анықтауға саяды;
• қосарлы жүйе — бағалау алынған пайданың шамасымен айқындалады.

Пайдаланушылардың көзқарасы тұрғысынан қaржылық есеп (сыртқы пайдаланушылар үшін) және басқарушылық есеп (ішкі пайдаланушылар үшін) жүйелеріне бөлінеді. Халық шаруашылығы салалары түрғысынан осындай салалардың түрлері қанша болса, сонша есеп жүйесіне бөлінеді (өнеркәсіптік, ауыл шаруашылық, туристік есеп, сауда, көлік есебі, т. б.). Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру тұрғысынан орталықтандырылған жүйе (бүкіл ұйымға бір дербес теңгерім) және орталықтандырылмаған жүйе (бүкіл ұйымға бір теңгерім және оның белімшелеріне бөлек теңгерімдер) болып ажыратылады.