Бухгалтерлік теңгерім

Бухгалтерлік теңгерім - кәсіпорынның (фирманың, ұйымның, мекеменің) белгілі бір күнгі қолда бар шаруашылық құрал-жабдығын, олардың орналасуын және оларды қаржыландыру көздерін ақшалай тұлғада көрсететін бухгалтерлік есеп-қисаптың негізгі нысаны. Екі жақты кесте түрінде түзіледі, оның сол жағы — актив — құрал-жабдықтың құрамы мен орналасуын, оң жағы — пассив — олардың құралу көздері мен арналған мақсатын көрсетеді. Актив пен пассивтің жиыны бір-бірімен әрқашан да тең. Бұл теңдік оларда құрал-жабдықтың белгілі бір мөлшері көрсетілетініне, бірақ түрлі топтауларда көрсетілетініне, атап айтқанда, активте құрал-жабдықтың түрлері бойынша, пассивте олардың құралу көздері бойынша көрсетілетініне байланысты. Теңгерімнің активі мен пассиві үш бөлімге, ал олардың әрқайсысы екі жақтың тиісті баптарына (шоттарға, көрсеткіштерге) бөлінеді. Актив бөлімдері: негізгі құрал-жабдық пен жұмсалым, босалқы қорлар мен шығын; ақшалай қаражат, есеп айырысулар мен өзгедей активтер. Пассив бөлімдері: меншікті құрал-жабдықтың құралу көздері, несие мен басқа да қарызға алынған қаражат; есеп айырысулармен өзгедей пассивтер. Бухгалтерлік теңгерім кәсіпорынға немесе заңи тұлға құқығы бар және құқық субъектісі болып табылатын басқа бір шаруашылық органға тән дербес (аяқталған) Бухгалтерлік теңгерім болуы мүмкін. Кәсіпорын бөлімшелерінің (шаруашылық органның) өз теңгерімдері — бөлек (аяқталмаған) теңгерімдері болады, олар дербес теңгерімге құрамдас бөлік ретінде кіреді.