Біркүндіктер (Ephemeroptera) – жәндіктер класының бір отряды. Жер шарында кең тараған 2000-нан аса түрі белгілі. Біркүндіктер тас көмір кезеңінен белгілі. Денесінің ұзындығы 2 – 40 мм, қанатының жайма өрісі 25 – 35 мм. Артқы қанаты алдыңғысынан қысқа, құрсағының ұшында 2 – 3 тал ұзын құйрық жіпшесі бар. Ересек Біркүндіктер қоректенбейді (ауыз қуысы редукцияға ұшыраған). Көпшілігі 1 тәулікке дейін ғана тіршілік етеді, аты осыған байланысты қойылған. Ұрықтанғаннан кейін суға мыңдаған жұмыртқа салады да, ұрғашылары өледі. Біркүндіктер дернәсілдері ұзындығы 20 мм-ге жеткенге дейін суда өсіп-өнеді. Балдырлармен, ұсақ омыртқасыздармен, шіріген органикалық зат қалдықтарымен қоректенеді. Даму мерзімі 2 – 3 жыл, осы кезде 25 рет түлейді. Біркүндіктер көбіне су жағасында топталып ұшады. Олардың дернәсілдерімен балықтар қоректенеді, ересектері әр түрлі құстарға жем болады.[1]

Біркүндіктер

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том