Бұлтартпау шаралары

Бұлтартпау шаралары - қылмыстық істі жүргізу барысында айыпталушыға (кей реттерде — сезіктіге) қолданылатын мәжбүрлеу шарасы. Ол үшін айыпталушы анықтаудан, алдын ала тергеуден не соттан қашып кетеді немесе сотта істі дәйекті түрде тергеп-тексеруге, талқылауға, сондай-ақ, үкімді орындауға кедергі келтіреді деп ұйғаруға жеткілікті негіз болуы керек. Бұлтартпау шараларына мыналар: ешқайда кетіп қалмайтындығы және тиісті тәртіпті сақтайтындығы туралы қолхат алу; жеке кепілдік; әскери қызметшіні жауынгерлік бөлімнің бақылауына беру; кәмелетке толмағандарды қарауға алу; кепілпұл, үйде тұтқындау, тұтқындау жатады. Кепілпұл алу мен тұтқындау тек прокурордың санкциясымен, не соттың ұйғарымымен ғана қолданылады. Бұлтартпау шараларының қатаңдығы айыптаудың ауырлығы мен айыпталушының (сезіктінің) жеке басына қатысты болады. Айыпталушыға (сезіктіге) бір мезгілде бірнеше бұлтартпау шараларысы қолданылмайды. Бұлтартпау шаралары қолданылған сезіктіге 10 тәулік ішінде айып тағылуы шарт. Егер осы мерзім ішінде айып тағылмаса, мәжбүрлеу шарасы дереу тоқтатылады. Қажеттілік болмаған реттерде қылмысты анықтаушы адамның, тергеушінің, прокурордың дәлелді қаулысымен не соттың ұйғарымымен бұлтартпау шаралары алынып тасталуы, немесе бұрынғыдан қатаңырақ не жеңілірек түрлеріне алмастырылуы мүмкін. Сондай-ақ, құқық бұзу әрекеттерін еріксіз тоқтатып, олардың зиянды нәтижелерін болдырмау, кінәлілерді жауапқа тарту мақсатында әкімшілдік құқық саласында да бұлтартпау шаралары қолданылады.

Дереккөздер өңдеу

Қазақ энцклопедиясы II том