Валюталардың айырбастылығымдығы

Валюталардың айырбастылығымдығы – елдің ақша өлшемінің басқа елдердің валютасына айырбасталу мүмкіндігі. Алтын стандарты қолданыста болған кезеңде ресми балама бойынша алтынға айырбасталатын валюта айырбасталымды валюта болды. Кейіннен барлық валюталардың құрамындағы алтынның және олардың алтын баламының күші ресми түрде жойылғаннан кейін бір елдің ақша өлшемінің екінші елдің валютасына қолданыстағы бағамы бойынша еркін айырбастауға жарамдылығы Валюталардың айырбастылығымдығы ретінде түсініле бастады. Валюталардың толық (еркін) айырбасталымдылығы – халықаралық мәміленің барлық түрлері бойынша елдің ақша өлшемінің кез келген валютаға шектеусіз айырбасталуы‚ ішінара (шектеулі) айырбасталымдылығы – валютаның айырбасталуы шетелдік валюталар мен мәмілелердің белгілі бір жиынымен шектелуі. Банкілердің түрлі валюталық айырбас операцияларын жасауына қарамастан мемлекет еркін айырбастауға тыйым салса‚ ондай валюта айырбасталмайтын валюта деп саналады. Валюталардың айырбастылығымдығы дәрежесі мемлекеттің экономикалық әлеуетіне‚ оның сыртқы экономикалық қызметіне‚ ішкі ақша айналысының орнықтылығына‚ ұлттық нарықтар мен басқа да факторлардың дамуына байланысты. Ол елдің ұлттық (орталық) банкісінен өз валютасының бағамын белгілі бір деңгейде ұстап тұру шараларын қолдануды талап етеді. Қазіргі кезде Халықаралық валюта қорына мүше 150-ден астам елдің тек онының ғана валютасы толық айырбасталымды‚ олардың шамамен елуінің валютасының айырбасталымдылығы шектеулі. [1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том