Ванга

Вангелия Пандева Гуштерова (қысқаша ВАНГА, 1911 — 1996) — 1911 жылы Осман Империясына қарасты Струмица (қазіргі Македония) қалашығында өмірген келген көріпкел, ХХ ғасырдың ең әйгілі адамдарының бірі, ерекше қасиет иесі.

Өмірбаяны

Ол үш жасында-ақ анасыз жетім атанған, әкесі Бірінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан. Соғыстан оралғаннан соң әкесі басқа әйелмен отандасып, Ванга өгей анасының қолында тәрбиеленеді. 1923 жылы бұлардың отбасысы Ново Селоға қоныс аударады. Осы жылы Ванга сұрапыл дауылдың өтінде қалып кетеді де, 12 жасар қызды 100 метрге дейін қалықтатып ұшырып әкетеді. Адамдар оның ағаш бұтақтарының арасында кептеліп, есінен танып қалған жерінен тауып алады. Бұл кезде қыздың екі көзі ағып түсіп, көр соқыр болып қалған еді. Кедей отбасының оны емдететін де жағдайы жоқ-тұғын, сол себепті де Ванга қайтадан жарық дүниені көре алған жоқ. Осы жәйттен екі күн алдын қыз өзінің мәңгілік қараңғыда қалатынын айтып, әкесін шошытқан екен.

Мұндай майда-шүйделерін есептеменде Ванганың шын көріпкелдігін қоғам соғыс жылдарында мойындаған көрінеді. Онымен жолығуға 1942 жылы сәуірде Болгария патшасы Борис Үшінші де келеді.

Ол 1942 жылы тұрмысқа шығады. Бірақ бұл неке сәтсіз болады.

1967 жылдан бастап ол Мемлекеттік қызметкер ретінде жұмыс жасай бастады. Яғни оған үкімет тарапынан жалақы төленіп тұрады. Алдына келген адам социалистік мемлекеттің өкілі болса 10 левтен төлеп кіреді. Ал, капиталистік елдерден келген әрбір адамға Ванганың қабылдауына кіру құны 50 доллар боп белгіленеді. Бұл ақшаның бәрі де мемлекеттің қазынасына түседі, Ванга болса ай сайын 200 лев жалақы алып тұратын болды. Бұған дейін ол ешкімнен ақы алмайтын, тек адамдардың «құр қолға бата жүрмес» деп берген азын-аулақ сыйына риза бола салатын.

Ванга 1996 жылы қайтыс болды.

Болжамдары

Білетіндер сендіріп-ақ айтатын болжамдары да жеткілікті. Ол ертеректе Сталиннің қай күні өлетінін дәл тапқан көрінеді. Сондай-ақ, Чернобыльдегі апатты, «Курск» кемесінің суға шөгетінін, 2001 жылы 11 қыркүйектегі қаралы күнді, 1996 жылғы Ресейдегі президенттік сайлауда Б. Ельциннің жеңіске жететінін айны-қатесіз болжаған екен. Алайда оның "2010 ЖЫЛЫ ҮШІНШІ ДҮНИЕЖҮЗІЛІК СОҒЫС БАСТАЛЫП, ОЛ ТӨРТ ЖЫЛ БОЙЫ ЖАЛҒАСАДЫ" деген болжамы жүзеге аспаған. Және де 1993 жылы «КСРО ХХІ ғасырдың басында қайтадан қалпына келеді де, құрамына Болгарияны қосып алады» деп те болжайды. Сондай-ақ, «1994 жылғы Футболдан Әлем Чемпионатының финалына «Б» әрпінен басталатын екі құрама шығады» деп те айтқан. Финалға Бразилия шықты да, тағы бір «Б» – Болгария құрамасы жартылай финалда сүрінді.

Аңыз бен Ақиқат

Ванганың туысы Красимир Стояновтың айтуынша, көріпкел әлдебір белгісіз, көзге көрінбейтін, айтып түсіндіруге келмейтін тіршілік иелерімен тілдесіп жататын көрінеді. Ол көрінбейтін тіршілік иелері әлдеқашан жаһаннамға аттанып кеткен адамдардың рухы болуы да мүмкін. Бірақ ол беймәлім рухтар бұған әрдайым жауап бере бермейді, кейде Ванганың өзі де сеанстардан соң өзін өте нашар сезініп, энергиясының бәрін жоғалтып, шаршап құлайды да екен...

Әйгілі, аңыз адам болған соң ба, Ванга жайлы қызықты әпсаналар да жетерлік. Оның қабылдауына Кеңес актері Вячеслав Тихонов та барған. Сонда оған Ванга «Гагаринге берген уәдеңді неге орындамадың? Ол өзінің ғарышқа соңғы сапарының алдында «қол сағатымды естелікке алып қал!» деп айтып еді ғой!» деп дүрсе қоя беріпті. Тихонов Гагариннің өлімі естен тандырғандықтан, сағат жайлы ұмытып кеткенін айтады (бұл жайлы Красимир Стоянов өзінің Ванга жайлы естеліктерінде жазған). Бірақ кейін Тихоновпен кинозалда жолыққан «Комсомольская правда» газетінің тілшісі Анатолий Строев одан Вангамен болған әңгіменің ақиқатын сұрайды. Тихонов оған: «Бір сөзбен ғана түсіндірейін. Ондай ештеңе де болған жоқ. Гагаринге ешқандай қол сағат жайлы уәде берген жоқпын! Ол мені танымайды да! Тек кейбір ресми кездесулерде бірге болғанынымыз болмаса, арамызда ешқандай жақын қарым-қатынас орнаған емес!» деп үзілді-кесілді жауап қайтарады. Расымен солай болған немесе шындықты айтқысы келмеді.

Анатолий Сторев «Кеңес басылымдары Ванга жайлы көптеген жәйттерді ойдан шығарып, газеттің тиражын өсіру үшін сенсация жасағысы келетін. Сол себепті де ол жайлы жазылған жәйттердің көбі өтірік» дейді. «Ванганың ерекше қасиетін мемлекет өзінің бизнесі үшін де пайдаланған» дейді білетіндер. Кім не десе де ол ерекше дарын иесі. Жиырмасыншы ғасырдағы ең атақты тұлғалардың бірі. Шындығында, «Ванга айтыпты» деген қисынды-қисынсыз болжамдардың бәріне қапысыз сене берудің өзі де күнә шығар. Ойдан қосылғаны бар, жолдан қосылғаны бар, олардың арасынан Ванганың өзінің айтқандарын айырып алу да қарапайым көпшілікке оңайға соқпайды. Себебі ол жайлы аңыздар да, әңгімелер де, шебер фантазерлердің қиялынан туған өтірік-расы белгісіз естеліктер де жетерлік. Біздің бір білетініміз – Ванга тарихта қалатын әйгілі болжаушылардың біреуі.

Алдағы болжамдары

• Ал, алдағы келешек жайлы төмендегілерді айтып кеткен көрінеді.
• 2018 жылы Қытай әлемдік жаңа держава ретінде дүниежүзіне үстемдік жүргізе бастайды.
• 2023 жылы Жер орбитасы өзгеріске ұшырайды.
• 2025 жылы Еуропаға жұрт аздап болсын қоныстана бастайды.
• 2028 жылы Энергияның жаңа көзі табылады. Венераға корабль аттандырылады.
• 2033 жылы Поляр мұздары еріп, мұхиттар арнасынан таси бастайды.
• 2043 жылы әлемдік экономика гүлдейді. Еуропаны мұсылмандар билеп-төстейді.
• 2046 жылы адамның кез келген органын ауыстырып салу іске асады.