Доллар

Доллар (ағылш. dollar) — Америка Құрама Штаттарының, Канаданың (Канада доллары), Аустралияның (Аустралия доллары) мемлекеттік қазыналық билеті. Басқа елдерде де (Жаңа Зеландия, Либерия, Эфиопия, Малайзия, Сингапур, Гайана, Ямайка, Тобаго және Гондурас, Гонконг) қолданылады. 1 доллар 100 центтен тұрады.

Ең алғашқы доллар АҚШ-та 1786 ж. күміс (24,34) доллар ретінде енгізілген. 1900 жылдан бастап долларға таза алтынның 1.50463 грамы теңестірілген. 1934 ж. доллар девальвацияға ұшырап, 40,94%-ке құнсызданды. Оның алғашқы алтындық баламы 1,6 г болса, 1900 ж. 1,5 г төмендеп, 1934 ж. таза алтынның 0,888 гр-ы болып белгіленді. Кейінірек долларлық шақалар айналыстан шығарылып, банкноттық ақша белгілерімен ауыстырылды. 1954 жылдан бастап АҚШ-тың төлем балансының үздіксіз тапшылығына, алтын қорының азаюына және құнсызданудың үздіксіз көтерілуіне байланысты доллардың сатып алу қабілеті төмендеді. 1993 ж. 1 доллар 0.1039 грамм алтын шамасында болды. Бүгінде айналыста 100, 50, 10, 5, 1 долларлық федералды резервтік билеттер және 10, 5, 2, 1 долларлық күміс сертификаттар, 10, 5, 2, 1 мыс-мырыш центтері пайдаланылады.

Қазіргі заманғы теорияларда және өзгертілген жазуда «US» нұсқасын қарастырады.

«Доллар» атауымен валюталар

Суреті	Валюта коды	Атауы	Айналыстағы пайдалану мерзімі	Ел	Айналыстағы номиналы
Сурет:Australian 100note front.jpg	AUD	Австралия доллары	1966	Аустралия	банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2 доллара
Сурет:Bahamas 25 cents-2.JPG	BSD	Багам доллары	1966	Багам аралдары	банкноттар: 1, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 15, 25 цент
Сурет:Barbados 1 dollar-2.JPG	BBD	Барбадос доллары	1973	Барбадос	банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 5, 10, 25 цент, 1 доллар
	BZD	Белиз доллары	1973 (Британдық Гондурастың доллары ретінде 1885—1973 жылдары)	Белиз	банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
	BMD	Бермуд доллары	1970	Бермудалар	банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
	BND	Бруней доллары	1967	Бруней	банкноттар: 1, 5, 10, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 20 және 50 цент
	жоқ	Вест-индия доллары	1935—1964	Барбадос, Британдық Гвиана, Тринидад және Тобаго, Британдық Желдіңөті аралдары, Британдық Желдіңасты аралдары, Вест-Индия Федерациясы, Ямайка
Сурет:East carribean dollar rev.jpg	XCD	Шығыс-кариб доллары	1965	Антигуа және Барбуда, Доминика, Гренада, Монтсеррат, Сент-Китс және Невис, Сент-Люсия, Сент-Винсент және Гренадины, Ангилья	банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 2, 5, 10, 25 цент, 1 доллар
	жоқ	Гавай доллары	1847—1903	Гавайи
	GYD	Гайана доллары	1965 ж.	Гайана	банкноттар: 20, 100, 500, 1000, 5000 монеталары: 1, 5, 10 доллар
	HKD	Гонконг доллары	1845 ж.	Гонконг	банкноттар: 10, 20, 50, 100, 500 және 1000 монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5, 10 доллар
	ZWC	Зимбабве доллары	1981—2009	Зимбабве	Аса жоғары инфляцияға байланысты 2009 жылы 30 маусымда зимбабве доллары Зимбабве Резервтік Банкының шешімімен өзінің өмір сүруін тоқтатты.
	KYD	Кайман аралдарының Доллары	1972	Кайман аралдары	банкноттар: 1, 5, 10, 25, 50, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25 цент
Сурет:Loonie reverse view.png	CAD	Канада доллары	1858	Канада	банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 5, 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5 доллар
	жоқ	Кирибати доллары	1979	Кирибати	банкноттар: жоқ монеталары: 1, 5, 10, 25 цент, 1, 2 доллара
	LRD	Либерия доллары	1944	Либерия	банкноттар: 1, 5, 10, 20, 50 және 100 монеталары: 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
	жоқ	Малай және Британдық Борнео доллары	1953—1969	Малай Федерациясы, Сингапур, Саравак, Солтүстік Борнео, Бруней
	жоқ	Малай доллары	1939—1953	Бруней, Джохор, Кедах, Келантан, Перлис, Сингапур, Стрейтс Сетлментс, Тренгану, Федеративтік малай мемлекеттері, Малай Одағы, Малай Федерациясы
		Халықаралық доллар
	жоқ	Монғол доллары	1921—1925	Богдо-хан Моңғолиясы	банкноттар: 10, 25, 50, 100
	NAD	Намибия доллары	1993	Намибия	банкноттар: 10, 20, 50, 100 және 200 монеталары: 1, 2, 5, 10, 20 және 50 цент, 1, 2 және 5 доллар.
	жоқ	Ниуэ доллары	2009	Ниуэ	банкноттар: жоқ монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
	NZD	Жаңа Зеландия доллары	1967	Жаңа Зеландия, Ниуэ, Кука аралдары, Токелау, Питкэрн.	банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2 доллар
	жоқ	Ньюфаундленд доллары	1858—1949	Ньюфаундленд.
Сурет:50 долларов Островов Кука аверс.jpg	жоқ	Кука аралдары доллары	1972	Кука аралдары	банкноттар: 3, 10, 20, 50 монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5 доллар
	жоқ	Питкэрн аралдары доллары	1988	Питкэрн аралдары	банкноттар: жоқ монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5, 10, 25, 50, 250 доллар
	жоқ	Бұғаздар доллары	1904—1939	Колония Стрейтс-Сетлментс, Біріккен Малай Султанаттары, Бірікпеген Малай Султанаттары, Саравак, Бруней және Солтүстік Борнео.
	жоқ	Родезия доллары	1970—1981	Зимбабве
	жоқ	Саравака доллары	1858—1953	Саравак
	жоқ	Солтүстік Борнео доллары	1882—1953	Солтүстік Борнео
	SGD	Сингапур доллары	C 1967	Сингапур	банкноттар: 2, 5, 10, 50, 100, 1000 монеталары: 1, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
	SBD	Соломон аралдарының доллары	1977	Соломон аралдары	банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
	USD	АҚШ доллары	1792	АҚШ, Бермуды, Бонайре, Британдық Виргин аралдары, Шығыс Тимор, Зимбабве, Маршалл аралдары, Палау, Панама, Пуэрто-Рико, Саба, Сальвадор, Синт-Эстатиус, Тёркс және Кайкос, Микронезия Федерациялық Штаттары, Эквадор	банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 (ограничено 500, 1000, 5000, 10 000, 100 000) монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
	жоқ	АКШ доллары	1861—1861	АКШ	банкноттар: 5, 10, 50 цент, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000 доллар 4 сынамды 50 цент номиналымен монеталары; 12 сынамды монеталардың номиналымен 1 цент
	SRD	Суринам доллары	2004	Суринам	банкноттар: 1, 2Үлгі:Дробь, 5, 10, 20, 50, 100 доллар монеталары: 1, 5, 10, 25, 100, 250 цент
	жоқ	Тайвань доллары	1946—1949	Тайвань
	TWD	Жаңа тайвань доллары	1949	Тайвань	банкноттар: 100, 200, 500, 1000, 2000 монеталары: ½, 1, 5, 10, 50
Сурет:Tt dollar.gif	TTD	Тринидада және Тобаго доллары	1964	Тринидад және Тобаго	банкноттар: 1, 5, 10, 20, 100 монеталары: 1, 5, 10, 25 және 50 цент
Сурет:Доллар Тувалу.jpg	TVD	Тувалу доллары	1976	Тувалу	банкноттар: жоқ монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
	FJD	Фиджи доллары	1969	Фиджи	банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 монеталары: 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
	жоқ	Цзяо-Чжоу доллары	1907—1914	Цзяо-Чжоу
	жоқ	Эфиопия доллары	1945—1976	Эфиопия
	JMD	Ямайка доллары	1969	Ямайка	банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000 монеталары: 1, 5, 10, 20
	жоқ	Жапон оккупациялық доллары	1942—1945	Сингапур, Британдық Малайя, Солтүстік Борнео, Саравак, Бруней, Бирма

Галереясы

АҚШ

Зимбабве