Координаттар: 4°05′00″ с. е. 55°50′00″ б. б. / 4.08333° с. е. 55.83333° б. б. / 4.08333; -55.83333 (G) (O) (Я)

Суринам (нидер. Suriname, [ˌsyːriˈnaːmə], Үлгі:Lang-srn), ресми атауы Суринам Республикасы (нидер. Republiek Suriname, Үлгі:Lang-srn) — Оңтүстік Американың солтүстік-шығысында орналасқан мемлекет.

Суринам Республикасы
нидер. Republiek Suriname
Үлгі:Lang-srn
Flag of Suriname.svg Coat of arms of Suriname.svg
Байрақ Елтаңба
Ұран: «Justitia — Pietas — Fides
(Әділдік, діншілдік, сенім)»
Әнұран: «God zij met ons Suriname»
Suriname (orthographic projection).svg
Тарихы
Тәуелсіздік күні 25 қараша 1975 жыл (Нидерландтан)
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілдері Нидерланд тілі
Елорда Парамарибо
Ірі қаласы Парамарибо
Үкімет түрі Аралас республика
Президенті
Вице-президенті
Дези Баутерсе
Асхвин Адхин
Географиясы
Жер аумағы
• Барлығы
• % су беті
Әлем бойынша 90-шы орын
163 821 км²
1,1
Жұрты
• Сарап (2016)
• Санақ (2012)
Тығыздығы

558 368 адам (166-шы)
541 638 адам
2,9 адам/км² (231-ші)
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)
 • Қорытынды (2019)
 • Жан басына шаққанда

9,044 млрд.[1] $
15,845[1] $
ЖІӨ (номинал)
 • Қорытынды (2019)
 • Жан басына шаққанда

4,110 млрд.[1] $ (146-ы)
6,881[1] $
АДИ (2017) 0,720[2] (жоғары) (100-ші)
Этнохороним суринамдық, суринамдықтар
Валютасы Суринам доллары
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі .sr
ISO коды SR
ХОК коды SUR
Телефон коды +597
Уақыт белдеулері UTC-3 және America/Paramaribo

Суринам Гайанамен батыста, Француз Гвианасымен шығыста және Бразилиямен оңтүстікте шектеседі. Ал солтүстікте Атлант мұхитымен шайылады.

Саяси құрылымыӨңдеу

Суринам парламенттік республика болып саналады. Мемлекет және үкімет басшысы – президент. Ол парламентің бірыңғай шешімі бойынша 5 жылға сайланады. 2010 жылдың тамызында – Дези Баутерсе президент болып сайланды.

Парламент – бір палаталы Мемлекеттік жиын. Депутат тұрғындардың шешімі бойынша 5 жылға сайланады. Жалпы депутаттар саны – 51.

2010 жылдың мамыр айындағы сайлаулардың қорытындысы:

  • Мега-комбинация (соның ішінде Ұлттық-демократиялық партия) – 23 депутат
  • Демократия мен даму үшін жаңа майдан – 14 депутат
  • А-комбинация – 7 депутат
  • Өрлеу үшін халықтық альянс – 6 депутат
  • Бірлік арқылы демократия мен даму үшін партия – 1 депутат

Әкімшілік-аумақтық бөлінісіӨңдеу

 
Суринам округтары
Округ Әкімшілік орталығы Жер аумағы, км² Халық саны Халық тығыздығы, адам/км²
1 Брокопондо Брокопондо қаласы 7 364 14 215 адам 1,93
2 Коммевейне Ньив-Амстердам қаласы 2 353 24 649 адам 10,48
3 Корони Тотнесс қаласы 3 902 2 887 адам 0,74
4 Маровейне Албина қаласы 4 627 16 642 адам 3,60
5 Никкери Ньив-Никкери қаласы 5 353 36 639 адам 6,84
6 Пара Онвервахт қаласы 5 393 18 749 адам 3,48
7 Парамарибо Парамарибо қаласы 183 242 946 адам 1327,57
8 Сарамакка Гронинген қаласы 3 636 15 980 адам 4,39
9 Сипаливини Парамарибо қаласы 130 567 34 136 адам 0,26
10 Ваника Лелидорп қаласы 442 85 986 адам 194,54
Барлығы 163 820 492 829 адам 3,01

ТұрғындарӨңдеу

Тұрғындар саны – 566 846 (шілде, 2013)

Жылдық өсімі – 1,15 %

Бала туы – 1000-ға 17,1

Өлімі – 1000-ға 6,15

Өмірдің орташа ұзақтығы – ерлерде – 69 жыл, әйелдерде – 74 жыл

Иммунодефицитті вируспен жұқтыру (АИВ инфекциясы) – 1% (2009 жыл)

Қала халқы – 69% (2010)

Этнос құрамыӨңдеу

Үнділер – 37 % Креолдар (негізінде мулаттар) – 31 % Явандар – 15 % Марондар – 10 % Үндістер – 2 % Қытайлықтар – 2 % Ақтар – 1 % Басқалар – 2 %

Діңдер құрамыӨңдеу

Индуистар – 27,4 % Протестанттар (көбі моравандар) – 25,2 % Католиктар – 22,8 % Мұсылмандар – 19,6 % Басқалар – 5 %

ДереккөздерӨңдеу

  1. a b c d Suriname. International Monetary Fund.
  2. 2018 Human Development Report. United Nations Development Programme (2018). Тексерілді, 14 қыркүйек 2018.