Вивекананда
ВИВЕКАНАНДА (шын есімі - Нарендранатх Датта) (1863-1902) - үнді идеалист-философы, Рамакришнаның шәкірті. 1880-84 жылдары Калькутта университетінде философияны зерттеді. 1893 жылы діннің және веданта идеяларын насихаттаудың дүниежүзілік конгресіне қатысу үшін АҚШ-қа барды. 1897 жылы діни "Рамакришна миссиясының" негізін салды. Вивекананда адвайта-неданта идеяларын өз замандағы ғылым қағидаларымен "жақындастыруға" тырысты. Рамакришна сияқты, ол да ведентаға негізделген "біртұтас дінді" қорғады. Алайда Вивекананданың қызметі діни жаңартулардың тар өрісінен шығып кетті. Ол ірі қоғам қайраткері ретінде көрінді, ұлт-азаттық жолындағы күреске шақырды, үнді либералдары жүргізген британ өкімет орындарына жүгіну саясатын айыптады. Осының бәрі оны 20 - ғасырдың бас кезіндегі үнді ұлт-азаттық қозғалысының барып тұрған солшыл қанатының идеялық лидерлерінің ізашары етті. Вивекананда қоғамдық прогрестің үстемдік етуші варнаға (сословиеге) байланысты брахмандар, кшатрийлер, вайшьелер және шудралар болып бөлінетін төрт сатылы теориясын қорғады. Вивекананда өз заманындағы буржуазиялық қоғамды "вайшьелер патшалығы", болашақ "социалистік қоғамды" "шудралар патшалығы" деп атады. Ол ұлттарды империалистік езгіге салуды, нәсілшікті, милитаризмді айыптады.
Дереккөздер
өңдеу- ↑ "Қазақ энциклопедиясы" - Философиялық сөздік