Вивианит [ағылшын ғалымы Дж. Вивианның (Vіvіan) есімімен аталған] – фосфаттар класының минералы. Хим. формуласы Fe3[PO4]2•8H2O. Құрамында магний мен марганец бар В-тің түрлері паравивианит деп аталады. Моноклиндік сингонияда кристалданып призма, шыбықша, ине пішінді болып түзіледі. Агрегаттары сәулеше тарамдалған, домаланып тығыздалған немесе топырақтай борпылдақ түрде кездеседі. Өзгеріске ұшырамаған күйде мөлдір, түссіз. Тотыққанда сұрғылт жасыл, қара көк. Қатт. 1,5 – 2,0, морт сынғыш, менш. салм. 2,95 г/см3. В. экзогендік жағдайда фосфорға қанық темір кендерінде, кейде шымтезек кен орындарында түзіледі. В. фосфор тыңайтқышы ретінде қолданылады әрі одан көк бояу жасалады.[4]

Vivianite

Vivianite from Tomokoni Mine, Potosí, Bolivia
Негізі
Санаты Минерал
Химиялық формуласы Fe3[PO4]2 • 8 H2O
Strunz classification 08.CE.40
Dana classification 40.03.06.01
Crystal symmetry Monoclinic 2/m
Unit cell a = 10.086 Å, b = 13.441 Å, c = 4.703 Å; β = 104.27°; Z = 2
Ерекшеліктері
Түсі Colorless, very pale green, becoming dark blue, dark greenish blue, indigo-blue, then black with oxidation
Кристал пішіні Flattened, elongated prismatic crystals, may be rounded or corroded; as stellate groups, incrustations, concretionary, earthy or powdery
Сингониясы Monoclinic prismatic
Twinning Translation gliding
Үгітіндісі Perfect on {010}
Агреттары Fibrous
Беріктігі Flexible, sectile
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы 1.5-2
Streak White, altering to dark blue, brown
Diaphaneity Transparent to translucent
Үлес салмағы 2.68
Оптикалық сипаты Biaxial (+)
Refractive index nα = 1.579 - 1.616 nβ = 1.602 - 1.656 nγ = 1.629 - 1.675
Birefringence δ = 0.050 - 0.059
Pleochroism Visible; X = blue, deep blue, Indigo-blue; Y = pale yellowish green, pale bluish green, yellow-green; Z = pale yellowish green, olive-yellow
2V angle Measured: 63° to 83.5°, Calculated: 78° to 88°
Dispersion r < v, weak
Дереккөздер [1][2][3]

Сингониясы моноклиндік; призма формасында. Оптикалық оңқай, плеохраизмы күшті, 2u үлкен. Ng =1,633, Nm = 1,603, Np=1,579. Кристалдық бейнесі ұзын шыбықша, призма түрінде. Агрегаттары тұтас масса түрінде көп кездеседі.

  • Жаратылысы. Вивианит үгілу әсерінен пайда болады. Әдетте сидеритпен қоса кездеседі.
  • Кендері. Вивианит біздің елімізде Қырымда, Керчь және Таман түбектерінде кездеседі.

Дереккөздер

өңдеу
  1. http://rruff.geo.arizona.edu/doclib/hom/vivianite.pdf
  2. http://www.mindat.org/min-4194.html
  3. http://webmineral.com/data/Vivianite.shtml
  4. Қазақ Энциклопедиясы
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Vivianite