Газ хроматографиясының схемасы

Қазіргі кезде іс жүзінде жиі қолданылып, кең таралған газ хроматографиясының негізгі бөліктері мен тораптарының схемасы 15.3-суретте көрсетілген. Мұнан басқа да ғылыми зерттеу бағытында және сериялы талдауда арналған газ хроматографиясының негізгі тораптарының түрлері көп. Балоннан шыққан газ тасымалдауыш тұрақты жылдамдықпен хроматографиялық жүйе арқылы өтеді. Сынаманы хроматографияланатын заттың толық булануына қажет болатын температураға дейін қыздырылған буландырғышқа енгізеді. Талданатын қоспа буын газ-тасымалдаушы ағашымен ілестіре кетіп, оны термостат әдістеме бойынша қажет температурадағы термостатқа орнатылған бағана жеткізеді. Бағанадағы талданатын қоспа құрамдас бөліктерге жіктелінеді де, олардың әрқайсысы жеке-жеке детекторға енеді. Детектордың сигналы әуелі тіркеліп, интегратормен не микропроцессормен өңделінеді.

Бағаналар

Аналитикалық газ хроматографиясына арналған хроматографиялық бағаналарды ішкі диаметрі 1-6 мм, шиыршықталған немесе тағаша иілген болат, мыс, жез, шыны не кварц түтікшелерінен әзірлейді.

Диаметрі 1-3 мм, ұзындығы 1-3 м бағаналар жиі колданылады. Қозғалыссыз сұйық фаза үшін жіңішке өзекшенің ішкі қабырғасының беткі ауданы төсеніш міндетін атқаратын капилляр бағаналар жиі қолданылады. Мұндай капиллярдың типтік өлшемі ішкі диаметрі 0,2 мм, ал ұзындығы 50 м-ден 100 м-ге дейін болады. Бұлардың тиімділігі өте жоғары, мысалы, ВТТ бір миллиметр шамасында, ал теориялық табақшалар саны стандартты бағаналар үшін 5 мың болса, осы түтікшелер үшін бес жүз мыңға жетеді.

Капилляр бағаналар аса күрделі құрамды қоспаларды жеке бөліктерге бөлуде пайдалы, мысалы, ол 15.4-суретте көрсетілген. Олардың көмегімен әр түрлі қош иісті құрамдас бөліктердің темекі түтінін, ұнамсыз иістерді жіктеуге мүмкіндік болады. Капилляр бағаналармен жұмыс әдістемесіне сәйкес талдау ерекше ұқыптылықты қажет етеді.