Гангрена (Gangraena - өрт) - гангрена, шіріме. Сыртқы ортамен байланысты ұлпа некрозының бір түрі. Гангренаның құрғақ (мумификаңияны қараңыз!) және ылғалды (номаны қараңыз !) түрлері болады.[1]

Себептері

өңдеу

Тіндік гангренаның себептері үш топқа бөлінеді:

1)Тіндердің қанмен қамтамасыз етілуінің бұзылуы. Бұл гангрена ишемиялық деп аталады. Бұл бейбіт уақытта гангренаның ең көп таралған себебі. Атеросклероз, қант диабеті және Бюргер ауруы салдарынан артериялық тамырлардың зақымдануы жиі гангренаға әкеледі. Веноздық гангрена жалпы терең веноздық тромбозбен де кездеседі.

2)Жұқпалы гангрена. Көбінесе бұл терең пышақ немесе оқ жарақаттарымен, бірақ кейде қант диабетімен ауыратын науқастарда және пульпитпен (пульпа гангренасы) шамалы сызаттардан кейін пайда болады. Clostridium тектес анаэробты бактериялар (газды гангрена) қоздыратын; coli (Escherichia), аэробактериялар (Enterobacteria), стрептококктар (Streptococcus) және Proteus тектес бактериялар.

3)Физикалық және химиялық әсерлер. Бейбіт уақытта гангрена аяздан немесе үшінші дәрежелі күйіктен кейін дамуы мүмкін. Терең тіндік некрозды тудыратын кез келген зақымдану факторлары мүмкін.

Ишемиялық гангрена басталған кезде емдеудің негізі ауру орнының қан айналымын қалпына келтіру болып табылады. Артериялардағы қалпына келтіру операциялары некроз аймағын шектеуге және аяқтың тірек функциясын сақтауға мүмкіндік береді. Қан ағымы қалпына келгеннен кейін тек көзге көрінетін өлі тіндер жойылады.

Бүкіл сегменттің гангренасы ампутацияны қажет етеді, бірақ оның деңгейі қан айналымының күйіне байланысты. Хирургтер аяқтың сауығуына зиян келтірместен аяқ-қолдың жұмысын сақтау үшін ампутация жиілігін азайтуға тырысуы керек.

Жұқпалы гангрена жедел ампутацияны қажет етеді және қарапайым «гилотина» әдісімен. Түтік жара инфекциядан тазартылғаннан кейін пайда болады.

Гангренамен зақымдалған тіндерді емдеудің негізгі әдісі - зақымдалған мүшелердің некрозданған жерлеріне пенициллинді бұлшықет ішіне енгізу.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі.- Ақтөбе. ISBN 9965-437-40-8