Гаухар Дәуленқызы Закүнбаева

Закүнбаева Гаухар Дәуленқызы(1932 жылы туған Шымкент қаласы) – ғалым, химия ғылылымынын докторы (1970), проффессор (1972), Қазақстан ҒА-ның академигі (1994), Қазақстанның еңбек сіңірген ғылыми қайраткері (1982). Қазму-дің (қазіргі қазұу) химия факультетін бітірген (1954). 1954 – 69 жылдары Қазақстан ғылым академиясының химия ғылымдары институтында аспирант, аға лаборант, кіші, аға ғылым қызметкер, лаборатория меңгерушісі, 1969 – 75 жылдары органикалық катализ және электрхимия институтында директордың орынбасары, 1969 – 88 жылдары лаборатория меңгерушісі, 1988 – 2001 жылдары институт директоры қызметтерін атқарды. 2001 жылдан осы институтта лаборатория меңгерушісі әрі институттың құрметті директоры. Негізгі ғылым жұмыстары катализаторды электрхимиялық тәсілмен зерттеу әдісін дамытып, түрлі катиондар қосу арқылы катализатор активтігін, талғамдылығын, тиімділігін арттыруға арналған. Закүнбаеваның басшылығымен Менделеевтің периодтық жүйесіндегі VҚҚҚ топ химиялық элементтерінің катализдегі адсорбциялық қасиеті толық зерттеліп, нәтижесінде ацетилен туындыларын гидрогендеу үшін активтік талғамдылығы жоғары катализатор жүйесі алынды. Оның қатысуымен әрі басшылығымен Қазақстанда алғаш рет жаңа катализатор алу және оларды өндіріске енгізу жолдары зерттелді, потенциодинамикалық және потенциостатистикалық әдістер, адсорбциялық микрокалориметрия, органик. Қосылыстардың электртотығуы, рентгенфотоэлектрондық спектроскопия, монодисперсті катализатор алу тәсілдері негізделді. Қазақстан Мемлекеттік Сыйлық Лауреаты (1974). “Құрмет” орденімен және медальдермен марапатталған. Шығармалары: ''Взаимодействие органических соединений с поверхностью металлов 8 группы'', А.-А., 1978; ''Катализаторы органического синтеза'', А.-А., 1992 (соавт); ''Каталитическая переработка синтез-газа'', А., 2000 (соавт.).[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. "Қазақ Энциклопедиясы", 4 том 3 бөлім