Гейгер санауышы

Гейгер санауышы

ГЕЙГЕР САНАУЫШЫ, Гейгер-Мюллер санауышы — радиоактивті және т.б. иондағыш сәулелердің (- және -бөлшектер, -кванттар, жарық және рентген кванттары, ғарыштық сәуле бөлшектері т.б.) газ разрядты детекторы. Гаусс с-н неміс физигі Х. Гейгер (1882 — 1945) және ағылшын физигі Э. Резерфорд (1871 — 1937) ойлап тапқан (1908), кейін оны Х. Гейгер неміс физигі В. Мюллермен (1905 — 1979) біріге отырып, жетілдірген. Гейгер санауышы с. — ішін қандай да бір газбен толтырылған түтік түріндегі диод (суретті қ.). Санауыштың электродтарына (3, 4) шамасы 0,2 — 1 кВ болатын кернеу беріледі. Иондағыш бөлшектер түскен кезде Гейгер санауышы с-нда тәждік разряд пайда болады. Гейгер санауышы с-ның ішіндегі осы разрядтың әсерінен сыртқы тізбекте пайда болған электр импульстері күшейтіліп, тіркеледі. Гейгер санауышы с. 20 ғ-дың 20 — 40-жылдары ядр. физикада маңызды рөл атқарды. Ол дозиметрияда қазіргі кезде де қолданылады.

Пайдаланылған әдебиет

“Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том