Географиялық ендік мен бойлықты анықтау

Географиялық ендік мен бойлықты анықтау — географиялық ендік (яғни экватор жазықтығымен берілген жердің тік сызығы арасындағы бұрыш) берілген жердегі әлем полюсінің биіктігі бойынша бірнеше әдіспен анықталады. Олардың ішіндегі ең көп қолданылатыны — поляр маңындағы кез келген бір жұлдыздың жоғарғы және төменгі кульминацияларындағы биіктігін өлшеу; географиялық ендік жұлдыздың екі кульминацияларындағы биіктігінің қосындысының жартысына тең. Географиялық бойлық екі пункттің жергілікті жұлдыздық (немесе жергілікті орташа) уақыт айырмасы бойынша анықталады. Уақыт айырмасы сигнал беру (радиотелеграфпен және тағы басқалар) немесе екі пункттің бірінде жергілікті уақыт бойынша дұрысталған хронометрлерді апарумен табылады. 1 сағат уақыт айырмашылығы ендіктің 15° айырмасына, бір минут — немесе 15' сәйкес келеді.

Дереккөздер

• Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.