Гуанин

Гуани́н (Гуа, Gua) — аминды өндіретін азоттық негіз. ДНҚ-да репликация мен транскрипция жүзінде цитозинмен үш сутекті байланыс құрайды. Алғашқы рет гуанодан бөлініп алынды.

Физикалық қасиеттері

Түссіз,, аморфты кристаллды ұнтақ. Балқу температурасы: 365 °C. Гуаниннің HCl-дағы ерітіндісі жарқырап, сәулелер шығарады. Сілтілік және қышқылды орталарда ультрафиолет спектрде максимум екі абсорбциясы (λмакс) болады: 275 пен 248 нм (pH 2) және 246 мен 273 нм (pH 11).

Химиялық қасиеттері

Химиялық формуласы — C₅H₅N₅O, молекулалық масса — 151,15 г/моль. pKa1= 3,3; pK_a2= 9,2; pK_a3=12,3, негізгі қасиеттерін көрсетеді.

HNO₂(азот қышқылы) гуанинмен реакцияға түскенде ксантин түзіледі.

Ерітілуі

Қышқылдарда жіне сілтілерде жақсы ериді, эфирде, спиртте, аммиактық және нейтралды ерітінділерде нашар ериді, суда ерімейді.

Сапалы реакциялар

Гуанинді анықтау үшін оны метафосфорды және пикринді қышқылдармен тұндырады.
Гуанин дизосульфоқышқылмен Na2CO3 ерітіндісінде қызыл бояуға ие болады.

Табиғатта таралуы мен маңызы

Нуклеин қышқылдарының құрамына кіреді. Алғашқы рет гуанодан бөлініп алынғандықтан, "гуанин" атауына ие болды.

Өрмекшітәрізділердің бөліп шығаратын өнімі болып табылады (Arachnida).

Дереккөздер

Кнунянц И. Л. Краткая химическая энциклопедия т.1, М.: Советская энциклопедия, 1967
Н. А. Тюкавкина, Ю. И. Бауков, С. Э. Зурабян. Учебник Биоорганическая химия. М:. 2010