Далалық тоғандар

Далалық тоғандар – сайларда, ойыстарда, құраңғарларда жануарларды суару үшін, су құстары мен балық өсіру мақсатында, ал кейде егін суару үшін де жасалатын тоғандар. Жергілікті халық үшін бұл тоғандардың санитариялықтазалық және эстетикалық маңызы зор. Олар негізінен жер үсті суларымен толтырылады, сондықтан да шөгінділерге тез толады. Тоғандарды алаптан түсетін тасындылардан қорғау үшін олардың айнала ені 20—80 м келетін (алаптың беткейлерінің сипатына қарай) орман белдеуі отырғызылады. Орман белдеулерінен төменірек, тоған кемерімен екі аралықта ені 15—20 м шалғынды белдеу орналастырылады, ол белдеуде тасындылардың ұсақ бөлшектері ұсталып қалады. Сонымен бірге бұл кезде түскен жапырақтар мен бұтақтар тоғанға түспейді, шалғынды белдеуде қалады. Тоғанның алқымында, орман белдеуіне дейін жиі отырғызылған бұталардан және көлденең шарбақты ұзындығы 100 м-дей лай ұстағыш орналастырылады. Тоғанды орман белдеуімен қоршау барысында жер үсті сулары жер астына өтуі арқылы тоғанның жыл бойы жер асты суларымен тұрақты, біркелкі қоректенуіне мүмкіндік туады. Су айдынын желден, күн қызуынан қорғайды, булануды 20-30%, кейде 50%-ға дейін азайтады.