Дене сүйектері

Дене сүйектері 1

өңдеу

Денеге тірек болу үшін мықты әрі қозғалысқа кедергі келтірмейтіндей жеңіл сүйектер ішкі ағзаларды қорғап, тіршілік үшін қажетті кальций, фосфор және кейбір басқа минералдар, мысалы, магний тұздарының қоры болып табылады. Біз мұражайларда көретін сүйектер құрғақ және қатты болып көрінгенімен, тірі сүйектер белсенді қызметтерді атқарып отырады. Ал жілік кемігі қанның қызыл және ақ түйіршіктерін түзеді.

Қаңқа

өңдеу

Сүйектердің саны барлық адамдарда бірдей емес, бірақ ересек адамда 206-дай пішіні мен көлемі әр түрлі сүйек болады. Қаңқада екі негізгі бөлек ажыратылады. Бассүйек, қабырға, омыртқалық бағана мен төстің орталық бөліктері біліктік қаңқаны құрайды. Қол, аяқ пен жауырын, бұғана және жамбастық астау еркін қаңқаны құрайды.

Омыртқалық бағана

өңдеу

Өзара байланысқан цилиндр тәрізді омыртқалар жұлынның мықты қоғанысы болып табылады. Бұлшық еттер және байламдармен бірге денені тік қалыпта ұстап тұрады, сонымен қатар омыртқалық бағананың жан жаққа бұрылып, иілуін қамтамасыз етеді.

Жыныстық айырмашылықтар

өңдеу

Екі жыныста да жамбастық астаудың пішіні ұқсас, бірақ әйелдерде ол дөңестеу әрі кеңдеу, яғни жүктілікке бейімделген. Дөңгеленген пішінді жамбастық сүйектер дененің жоғарғы бөлігін ұстап тұратын негіз болып табылады. Сонымен қатар жыныстық ағзаларды, ас қорыту және несепжыныстық ағзаларды қорғау қызметін атқарады.

Сүйектердің пішіні

өңдеу

Сүйектер пішінінің ерекшелігі олардың түрлі қызметтеріне байланысты. Ұзын сүйектер көтеріп алу, түсіру үшін рычаг қызметін атқарады. Қысқа сүйектер байланыстырғыш немесе көпір, ал жалпақ сүйектер қорғаныстық қалқандар қызметін атқарады. Майда дөңгелек дән тәрізді сүйектер сіңірлер немесе дәнекер тіндік қапшықтардың ішінде орналасады. Омыртқалар, мықындық сүйек және беттің кейбір сүйектеріне дұрыс емес пішін тән.

Дене сүйектері 2

өңдеу

Кеуделік тор қаңқаның ұстап тұрушы және қорғаныстық қызмет терінің айқын дәлелі. Кеуделік торды қалыптастыратын қабырғалар мен бұлшық еттер өмір үшін өте маңызды жүрек, өкпе және бауырлы қорғайтын қалқан болып табылады.Адамның көбісінде қабырғалардың 12 "қосымша" жұп қабырғалар болады. Кейбір Даун синдромымен науқас адамдарда бір жұп қабырғалар кем болады.

Кеуделік тор

өңдеу

Қабырғаның 12 жұбы омыртқалық бағанаға бекиді. Қабырғалардың жоғары 7 жұбы қара (нағыз) қабырғалар төске тікелей қабырғалық шеміршек арқылы бекиді. Ал төменгі үш-төрт жұп қабырғалар төспен мүлде байланыспайды.

Қол және аяқтың сүйектері

өңдеу

Қол мен аяқтардың сүйектік жүйелерінің құрылысы ұқсас, бірақ кейбір елеулі айырмашылықтар да бар. Мысалы, аяқ бақайларының ұзындығы қол бунақтарының ұзындығына қарағанда әлдеқайда қысқа болып келеді.

Бассүйек сүйектері

өңдеу

Бассүйектің ішкі құрылымы екі жеке сүйектік жүйеден тұрады. Миды қорғап тұратын сегіз сүйек бассүйек күмбезін, ал қалған он төрт сүйек жақсүйектік -беттік қаңқаны түзеді. Бассүйектің бетіндегі иілген сызықтар байламдар болып табылады. Балаларда олар серпімді түзілістер болып табылады, бірақ уақыт өтісімен тұрақты пішінге ие болады. Төменгі жақсүйектің ең қозғалмалы буыны болады. Ортаңғы құлақтағы майда сүйектер бассүйектің сүйектеріне жатпайды. Олар дыбыстық толқындарды дабылдық жарғақтан ішкі құлаққа жеткізеді.

Дереккөздер

өңдеу