Джек Лондон көлі (Ресей)

Джек Лондон көлі — Ресейдің Магадан облысының Ягоднин ауданында орналасқан 14,5 км² ( 5,6 шаршы миль) тау көлі[1].

Джек Лондон өзені
орыс. Озеро Джека Лондона
Морфометрия
Өлшемі10 км (6,2 миль) × 2 км (1,2 мили) км
Ауданы14,4 км 2 (5,6 шаршы миль) км²
Тереңдігі803 м
Орташа тереңдігі(160 фут) 50 м
Су алабы
Суды жинау ауданы(85 шаршы миль) 221 км²
Құятын өзенПурга өзені
Шығатын өзенКюель-Сиен → Колыма өзені
Орналасуы
62°04′49″ с. е. 149°31′43″ ш. б. / 62.08028° с. е. 149.52861° ш. б. / 62.08028; 149.52861 (G) (O) (Я)Координаттар: 62°04′49″ с. е. 149°31′43″ ш. б. / 62.08028° с. е. 149.52861° ш. б. / 62.08028; 149.52861 (G) (O) (Я) (T)
Ел Ресей
Джек Лондон көлі (Ресей) (Ресей)
Джек Лондон өзені
Джек Лондон өзені Ортаққорда

Көл атауы

өңдеу

Джек Лондон көлі — Қиыр Шығыстағы ең әдемі және экзотикалық көлдердің бірі. Кей адамдардың айтуынша көл өз атауын «ашушылар» тауып алған ерекше олжаның — Джек Лондонның «Мартин Эден» кітабының арқасында алған[2].

Алайда, бұл атаудың көлде пайда болуының тағы бір нұсқасы бар.

Көптеген геологтар Джек Лондонның шығармаларын жақсы көрген. Мұнда Алтын ашқан Колымадағы алғашқы геологиялық экспедицияның жетекшісі Ю. А. Билибин солтүстік-шығыстағы географиялық нысандардың бірін Лондонның атымен атау туралы ой білдірген. 1932 жылы солтүстік-шығыстағы ең әдемі көлдердің бірінде жұмыс істеген геолог П.И. Скорняков көлді Американдық жазушы, журналист және қоғамдық қайраткер Джек Лондонның құрметіне атаған.

Орыс геологы П. Скорняков Колымаға алғашқы геологиялық экспедицияның жетекшісі Ю. Билибиннің өтініші бойынша келген соң, 1932 жылы көлдің аты Джек Лондон деп атаған, ол сондай-ақ жазушының атымен қиыр солтүстік-шығыстың әлі атаусыз географиялық орындарының бірін атау идеясын білдірді[3].

География

өңдеу

Көл теңіз деңгейінен 803 метр (2635 фут) биіктікте, батысында Ангачак жотасы мен шығысында Уаза-Ина, Колыма бассейнінің жоғарғы жағында орналасқан . Өзен саласы —Кюель-Сиен, өзен алабы — Колыма өзені[4].

Көл төрт аралдан тұрады. Орталық Арал — ең кішісі, көлді екі бөлікке бөледі — Кіші Джек және үлкен Джек. Көлдің солтүстік бөлігінде орналасқан Вера аралында метеостанция орналасқан[5]. Көл аймағы қорғалатын аймақ Джек Лондон табиғи саябағының (ұлттық саябақ) бөлігі болып табылады.

Жағалаулары төмен, көбінесе балқарағай орманымен немесе балқарағай ағаштарымен өседі. Жағалауларда құмды жағажайлар бар. Көлге бірнеше көркем мүйістер шығады. Тар ұзартылған көл Норвегияның фордтарына ұқсайды. Шілденің аяғына дейін көлде мұздар жүзеді,бірақ жағалауларда су +10-12 °C дейін қызады. Көл қазан айының ортасында қатып қалады. Мұздың қалыңдығы мамыр айының соңына қарай 120-150 см жетеді, кейбір жылдары ол 2 м-ге жеткен[6].

 
Джек Лондон көлінің көрінісі

Климат

өңдеу

Ауданның климаты күрт континенталды, қатал. Қаңтардағы ауаның орташа температурасы -33 °C дейін төмендейді. Қыс айларында қар көшкіні қаупі жоғары. Жаз аңғарларда салыстырмалы түрде жылы, тауларда салқын. Шілдедегі орташа ауа температурасы +12 °C. Жаздың басында және соңында аяз болады, тауларда қар жауады. Өзендерде су тасқынын тудыратын жаңбыр жиі кездеседі.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Илья Ковякин. https://web.archive.org/web/20160403131002/http://askmagadan.com/answer/how-to-get-to-jack-london-lake-lake-of-dancing-graylings-in-magadan-oblast/ . Askmagadan.com.
  2. https://russia.rin.ru/guides/6388.html
  3. http://www.rosnedra.gov.ru/article/2261.html
  4. http://textual.ru/gvr/index.php?card=264247
  5. http://geophoto.ru/?action=collection&id=309 Мұрағатталған 14 тамыздың 2016 жылы.
  6. СВТГУ. Гидрогеология СССР / под ред. О. Н. Толстихина. — Москва: Недра, 1972. — Т. XXVI. — С. 47. — 297 с. — 1500 экз.