Джозефин Бейкер

Джозефин Бейкер ( нидер. Josephine Baker , туылғандағы есімі Фрида Джозефин Макдональд , нидер. Freda Josephine McDonald, 3 маусым 1906ж. , Сент–Луис, Миссури, АҚШ–12 сәуір 1975 ж., Париж) – америкалық–француз бишісі, әнші және актриса. Оның құрметіне Венердағы Бейкер кратері аталған.

Джозефин Бейкер
Фрида Джозефин Макдональд
Жозефина Бейкер. Сурет. 20 қазан 1949 жыл, Париж
Туған күні	3 маусым 1906 (1906-06-03)
Туған жері	Сент-Луис,Миссури
Қайтыс болған күні	12 сәуір 1975 (1975-04-12) (68 жас)
Қайтыс болған жері	Сельпетриер,Париж
Қызметі	Биші,Актриса,Әнші.
Әкесі	Эдди Карсон
Анасы	Кэрри Макдональд
Марапаттары мен сыйлықтары	Құрметті легион орденінің кавалері, Әскери крест 1939-1945 (Франция), Қарсылық Медалі (Франция)

Өмірбаяны

Джозефина Бейкер күлкілі көріністе. Сурет, 1927 ж

Джозефин Бейкер – еврей тектес музыкант–барабаншы Эдди Карсонның (кейбір мәліметтер бойынша) және кір жуушы қара нәсілді Кэрри Макдональдтың заңсыз қызы. Қыз өте қарапайым жағдайда өсті. 1907 жылы Джозефинаның ағасы Ричард дүниеге келді, ал олардың әкесі отбасын тастап кетті. 1911 жылы Джозефинаның анасы екінші рет үйленді, бұл некеде Джозефинаның тағы екі қарындасы дүниеге келді. Джозефина мен Ричардтың өгей әкесі Артур Мартин бала асырап алды. 1917 жылы 2 шілдеде Джозефинаның отбасы қырғыннан аман қалды, әртүрлі мәліметтер бойынша Сент–Луисте жүзден астам адам қайтыс болды. Бұл оқиғалар Джозефинаны дүр сілкіндірді, содан кейін ол нәсілшілдікке қарсы күрескер болды. 13 жасында анасы Джозефинаны Вилли Уэллске тұрмысқа берді, ол одан әлдеқайда үлкен болды. Сол жылы Джозефина Сент–Луистегі Букер Вашингтон театрында алғашқы қойылымдарын жасады. Уэллспен неке бірнеше аптаға созылды. 1921 жылы Джозефина теміржол жолсерігіне Вилли Бейкерге тұрмысқа шықты. 1925 жылы Вилли Бейкермен ажырасып, өмір бойы фамилиясын алып жүрді.

Жозефинаның шығармашылық мансабы 15 жасында "Стандарт-театрда" (ағылш. Филадельфиядағы Standard Theatre). Кейінірек ол Нью–Йоркке көшіп, ваудевильде жұмысқа орналасты, ол алты ай бойы ел ішінде жүрді. 1923 жылдан 1924 жылға дейін Жозефина Нью–Йорктегі "Shuffle Along" музыкалық комедиясында хорист және "The Chocolate Dandies" қара нәсілділер ревюінде өнер көрсетті. Нью–Йорктегі "Plantation Club" клубындағы қойылымдарынан кейін Джозефина La Revue Nègre-де жұмыс істеді, ол 1925 жылы 2 қазанда Парижде "Елисей алаңындағы театрда" премьерасы болды.

Джозефина өзінің биімен тез Париж жұртшылығының құрметіне ие болды, көрермендер Джозефинаның орындауында чарльстон биін алғаш рет көрді. Ақын Бодлер Джозефинге ол енді гротеск қара биші емес, түсіне енген қара Венера екенін айтты. Әрі қарай, "La Revue Nègre" қойылымы Брюссель мен Берлинге көшті. 1926-1927 жылдары Джозефина Бейкер Фолей–Бергердің жұлдызына айналды. Ол әйгілі банан юбкасында екі ревизияда өнер көрсетті. Берлиндегі қойылымнан кейін Джозефина бостандықтың символына айналған неміс нудисттері оны өз қоғамына келуге шақырды, бірақ сыпайы түрде бас тартты . Бір қызығы, оның билерінде бірнеше жылдан кейін пайда болатын хастл, степ, хип–хоп, брейк элементтері байқалды.

1926 жылдың аяғында Джозефина сицилиялық масон Джузеппе Пепито Абатиноға үйленді, ол осы уақытқа дейін оның шоуына қатысқан. Сан-Ди-Альбертини ретінде көрінген Абатино Джозефинаның сүйіктісі және оның менеджері болды. Жұрт үшін Джозефина осылайша асыл атаққа ие болған алғашқы африкалық-американдық әйел болды. Аустриялық сәулетші Адольф Лоос 1928 жылы Джозефина Бейкер үйінің қара-ақ жолаққа мәрмәр қасбеті бар жобасын жасады, бірақ ол ешқашан салынбаған. Оның керемет костюмдері мен билері арқасында Джозефин Бейкерге Вена, Прага, Будапешт және Мюнхенде өнер көрсетуге тыйым салынды, бұл бишіні көпшілікке одан да тартымды етті. Джулио Чезаренің бортында Джозефина Ле Корбюзьенің кабинасында ән шырқады, ол оны жалаңаш етіп бояды, содан кейін оның жаңа ғимараттарын оның билерінің рухында жасады. Джозефинамен кездесуден кейін Корбюсье өзінің «Савое» вилласын салды (фр. Villa Savoye).

Жозефин Бейкер. Карл Ван Вехтеннің Суреті. 1949ж.

Шығыс Еуропа мен Оңтүстік Америкаға сапардан кейін Джозефина әнші ретінде көбірек өнер көрсетті. Оның ең сәтті әндері " j'ai deux amours", "Aux eles Hawaï" және "Pretty Little Baby"болды. Джозефина Бейкер "La Sirène des Tropiques" (1927), "Zouzou" (1934) және "Tam-Tam" (1935) фильмдерінде басты рөлдерді сомдады. Ол тез арада Франциядағы ойын-сауық жанрындағы ең сәтті американдық болды, ал АҚШ-та нәсілшіл шабуылдарға ұшырады. 1936 жылы Бейкер өзінің "Ziegfeld Follies" шоуымен сәтсіздікке ұшырады, бұл Джозефинаға көп азап әкелді. 1937 жылы Джозефин Бейкерге Француз азаматтығы берілді. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол Франция мен Солтүстік Африкада болды, француз әскерлерінің алдында сөйлеп, қарсылық қозғалысы мен барлау жұмыстарын жүргізді.Джозефина ұшқыш куәлігін алды, лейтенант болды және соғыстан кейін қарсылық (розеткамен) және азаттық медальдарымен, Әскери крест белгісімен және 1961 жылы Құрметті легион орденімен марапатталды. 1947 жылы Джозефина Бейкер өзінің оркестрінің жетекшісі Джо Буйонға үйленді. Олар 1957 жылға дейін бірге өмір сүрді, бірақ жылдар өте келе олардың отбасылық өмірі бұзылып, 1961 жылы ажырасқан.

Францияда тұрып, Джозефина Бейкер 1950 жылдардан бастап АҚШ-тағы азаматтық құқықтар қозғалысын қолдап келеді. Оның нәсілшілдікке наразылығы өте ерекше көрініс тапты: Джозефина түрлі нәсілді 12 жетімді асырап алды. Осылайша Джозефинаның отбасы кеңейді, ол кейде қиын қаржылық жағдайда болды, Францияның оңтүстік–батысындағы Перигордтағы Ренессанс Шато Миланда өмір сүрген. 1956 жылы Джозефина Бейкер сахнадан кететінін жариялады, бірақ 1961 жылы ол өзінің оралуын тойлады және 1973 жылы Карнеги Холлда сәтті өнер көрсетті. 1975 жылы 8 сәуірде «Хосефин» шоуының премьерасы өтті, әйгілі биші өзінің сахналық қызметінің елу жылдығын атап өтті. Көп ұзамай Джозефина Бейкер 1975 жылдың 12 сәуірде миына қан құйылуының салдарынан қайтыс болды. Джозефина Францияда әскери құрметпен жерленген алғашқы американдық әйел болды, ол Монакода жерленген.

Естеліктер

Джозефина Бейкер бірнеше өмірбаяндық кітаптар жазды, әр жолы өзінің мансабы мен жеке өмірінің жаңа нұсқаларын ұсынды.

Бұқаралық өнердегі естеліктері

• 1991 жылы HBO түсірген "Джозефина Бейкердің тарихы" фильмінде Бейкердің рөлін Линн Уитфилд сомдады. Бұл рөл Уитфилдке "Эмми" сыйлығын "мини-сериалдағы немесе фильмдегі ең жақсы актриса" санатына алып келді, бұл оны осы санаттағы сыйлықты жеңіп алған алғашқы қара актриса етті.
• Belvill Трио анимациялық фильмінің басында Джозефин Бейкердің пародиясы бар.
• Джозефина Бейкердің кейіпкері неміс трилогиясының екінші сериясында пайда болады Hotel Adlon: The Family Saga.
• Вуди Алленнің "Париждегі түн ортасы" фильмінде басты кейіпкер Джозефинаның биін көреді.
• 20 ғасырдағы Fox анимациялық фильмінде Анастасия кейіпкерлері Елисей алаңдары мен Париждің басқа да көрікті жерлері бойымен Софи әніне бара жатқанда, сіз Джозефина Бейкердің (барыс бар ханым) әйгілі бейнесін көре аласыз.
• Бейкер кейіпкері "уақыт министрлігі"телехикаясының 4 маусымының 4 сериясында пайда болады.
• Бейкердің бейнесі Умберто Эконың "патшайым Лоананың жұмбақ жалыны" романының басты кейіпкерінің естеліктерінде пайда болады.
• Джозефина Бейкерге Boney M тобы Everybody Wants to Dance Like Josephine Baker әнін арнаған.
• Әйелдер елінің әйгілі саксофоншысы Стефано Ди Батистаның альбомында Джозефина Бейкердің композициясы бар.
• 2009 жылы шведтік Byredo парфюмерлік үйі Джозефина Бейкерге арналған жаңа хош иісті - «Byredo Bal d'Afrique» ұсынды. Хош иіссу шығарушы - Джером Эпинетт.