Джомолунгма (тиб. ཇོ་མོ་གླང་མ།), Эверест (ағылш. Mount Everest) немесе Сагарматха (непал. सगरमाथा) — жер бетінің ең биік шыңы, биіктігі 8844,43 немесе 8848 немесе 8850 м, Гималай тауларында орналасқан. Непал және Қытайдың (Тибет автономиялы ауданы) шекарасында бірақ шыңның өзі Қытай территориясында орналасқан.[1]

Джомолунгма
Сипаттамасы
Биіктігі

8848 м

Алғашқы шыңға шығу

29 мамыр 1953

Орналасуы

27°59′17″ с. е. 86°55′31″ ш. б. / 27.98806° с. е. 86.92528° ш. б. / 27.98806; 86.92528 (G) (O) (Я)Координаттар: 27°59′17″ с. е. 86°55′31″ ш. б. / 27.98806° с. е. 86.92528° ш. б. / 27.98806; 86.92528 (G) (O) (Я) (T)

Джомолунгма (Қытай)
Джомолунгма
Джомолунгма (Непал)
Джомолунгма

Альпинизм

өңдеу
 
Кала-Патхар шыңы жақтан көрінісі

Сипаттамасы

өңдеу
  • Биіктігі: Дәл биіктігі әртүрлі көздерде әртүрлі көрсетіледі, бірақ әдетте 8848,86 метр (29,031,7 фут) деп есептеледі.
  • Орналасуы: Ол Непал мен Қытайдың шекарасында орналасқан.
  • Топтар: Ол Гималай тау жүйесінің бөлігі болып табылады.
  • Климаты: Джомолунгмада өте суық және құрғақ климат басым. Төменгі бөлігінде ормандар бар, ал жоғары бөлігінде мұздықтар бар.
  • Альпинизм: Джомолунгма альпинизм үшін өте қауіпті болып табылады. Оның биіктігі, суық климаты және жоғары қысым альпинистерді қиындықтарға ұшыратады.

Өлшеу тарихы

өңдеу
  • Ежелгі заман: Джомолунгма туралы білім жергілікті халықтарда болған. Ол ежелгі Непалда “Сагармата” (әлемнің анасы) деп, ал Тибетте “Чомо-Лонгма” (әлемнің анасы) деп аталған.
  • 18-ші ғасыр: Еуропалықтар Гималайға қызығушылық таныта бастады. Британдық саяхатшы Джордж Эверест Гималайды зерттеген және оның ең биік тауы оның атымен аталады.
  • 19-шы ғасыр: Джомолунгмаға жетуге алғашқы әрекеттер жасалды. Алайда, бұл әрекеттер көптеген қиындықтарға ұшырады.
  • 1921: Британдық альпинистер алғашқы рет Джомолунгмаға шығуға тырысты.
  • 1924: Британдық альпинистер Джордж Маллори мен Эндрю Ірвин Джомолунгмаға шығуға тырысып, жоғалып кетті. Олардың тағдыры әлі күнге дейін белгісіз.
  • 1953: 1953 жылы непальдық шерпа Тенцинг Норгей мен новозеландтық альпинист Эдмунд Хилари Джомолунгмаға жетті. Бұл әлем үшін үлкен жетістік болды.
  • 1975: Джомолунгмаға бірінші рет әйел альпинист - Джунко Табей жетті.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Жолымбетов Ө.Ш., Құлназаров А.К., Спорт терминдерінің түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақша-орысша, ISBN 9965-822-48-4

Сілтемелер

өңдеу